Het grote debat: Is obesitas echt een ziekte?

Londen, 2018. Een groep deskundigen woont een raadsvergadering bij van het Royal College of Physicians (RCP) om te bespreken of obesitas wel of niet als ziekte moet worden erkend. Dr. Andrew Goddard luistert aandachtig. Dat zou hij moeten doen. Slechts enkele maanden geleden werd hij verkozen tot de 121^ste president van het RCP – de jongste in 400 jaar.

Voor hem is deze vergadering geen woordspel. Het is een ernstige zaak die zal veranderen hoe mensen obesitas zien en behandelen. Uiteindelijk zijn ze het erover eens – obesitas is een ziekte. Een chronische maar beheersbare ziekte die niet alleen door onze genen beïnvloed wordt, maar ook door de moderne omgeving waarin we leven.

“Het is belangrijk voor het welzijn van het land dat we het stigma dat gepaard gaat met obesitas wegnemen. Het is geen levensstijlkeuze veroorzaakt door individuele hebzucht, maar een ziekte veroorzaakt door gezondheidsongelijkheid, genetische invloeden en sociale factoren”, zegt dr Andrew Goddard³.

Het team van dr. Andrew Goddard is niet het eerste dat samenkomt en obesitas bespreekt. Over de hele wereld zijn vergelijkbare werkgroepen tot dezelfde conclusie gekomen, die vaak verhitte debatten in de media uitlokt. Obesitas wordt nog steeds algemeen beschouwd als een eenvoudige kwestie van levensstijl - van hoeveel je eet en hoe weinig je beweegt. Van calorieën in en calorieën uit. Simpel, toch? Maar volgens de wetenschap is dit niet juist.

Om het waarom te begrijpen, laten we beginnen met een kort gedachtenexperiment.

Stel je een ziekte voor die:

• Ervoor zorgt dat mensen een hoog risico lopen op het ontwikkelen van gezondheidsproblemen of andere ernstige gezondheidsproblemen verergert, zoals cardiovasculaire aandoeningen, diabetes type 2, verhoogde bloeddruk, hoge cholesterol, obstructieve slaapapneu, bepaalde soorten kanker, angst en depressie.
• De manier verandert waarop het lichaam reageert op behandelingen. Ervoor zorgt dat iets dat eerder werkte, niet meer werkt.
• Constant sterker wordt gemaakt door onze dagelijkse omgeving.
• Mensen levenslang beïnvloedt.

Maar mensen met de ziekte schakelen zelden professionele medische hulp in omdat ze denken dat ze het allemaal alleen moeten doen.

Denk je nu niet dat de ziekte een ernstig medisch probleem is?

Deze ziekte is noch denkbeeldig noch onzichtbaar. Ze bestaat en wordt obesitas genoemd. Mensen met obesitas worden er elke dag aan herinnerd - in het openbaar vervoer, kledingwinkels, parken of zelfs tijdens het diner met degenen waar ze van houden. Maar omvang is het minst belangrijke aspect van obesitas. De belangrijke aspecten zijn degene die je niet kunt zien.

Het goede nieuws is dat obesitas een beheersbare ziekte is en dat mensen die ermee leven, nog steeds hun gezondheid en welzijn kunnen verbeteren. In feite is een gewichtsverlies van slechts vijf procent voldoende om het risico op bepaalde gewicht gerelateerde gezondheidsproblemen zoals hoge bloeddruk te verlagen.

Maar gewichtsbeheersing kent geen snelle oplossingen. Om af te vallen en de kilo’s eraf te houden, hebben mensen met obesitas een goede doorlopende behandeling en zorg nodig. Daarom is het belangrijk om obesitas als een ziekte te erkennen en het te behandelen met behulp van de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen.

Hoewel veel mensen lijden aan obesitas, hebben ze individuele behandelingen nodig. We hebben allemaal verschillende genen, gezondheid, levensgeschiedenis, persoonlijkheden en entourages. En we worden niet allemaal gemotiveerd door dezelfde doelen. Een gepersonaliseerde behandeling vereist waarschijnlijk een combinatie van verschillende behandelopties om aan de behoeften van een individu te voldoen.

Steeds meer zorgverleners erkennen de complexiteit van obesitas en leren hoe ze kunnen helpen. Het aantal behandelopties dat hen ter beschikking gesteld wordt neemt ook toe en wordt voortdurend vernieuwd. Tegenwoordig omvat het gedragstherapie, maaltijdvervangingen en diëten met weinig calorieën, anti-obesitasmedicatie en bariatrische chirurgie. Ze kijken ook verder dan alleen naar wat je eet en hoeveel je beweegt. Beheersing van obesitas bestaat momenteel uit het begrijpen van individuele eetpatronen (hoe, wanneer en waarom je eet), evenals stemmings-, slaap-, stress- en lichaamsbewegingpatronen.