Hoe hormonen onze eetlust en eetgedrag sturen

Wij beslissen niet of we honger of een vol gevoel hebben na een maaltijd, toch? We voelen simpelweg één van die sensaties na een bepaalde tijd en gaan vervolgens door met relevante acties.

Noch kunnen we begrijpen waarom we als middagsnack liever een chocoladereep eten dan een groene appel, terwijl we 's ochtends vast van plan waren om onze gezonde keuzes door te zetten.

Dus als ons eetgedrag en onze voedingskeuzes niet helemaal onze bewuste keuze zijn en dit soms tegenstrijdig is met onze voornemens, welke andere middelen kunnen we dan inzetten, hoe werken ze en waarom lijken ze vaak onze plannen te ’saboteren’?

“De noodzaak om brandstof te vinden om energie op te wekken is een intense drang in het biologische systeem van alle levende organismen: we hebben allemaal eten nodig om te overleven. Het is dus niet verrassend dat ons lichaam, gestuurd door hormonen, zo'n complex systeem heeft om voedselinname onder controle te houden”, legt Joseph Proietto, professor geneeskunde aan de Universiteit van Melbourne uit.

Het lijkt erop dat hormonen dienen als chemische boodschappers tussen het lichaam en de hersenen die ons eetgedrag en voedingskeuzes coördineren.

Deze hormonen circuleren in het bloed en zijn afkomstig uit weefsels in verschillende delen van het lichaam die te maken hebben met energieopname en opslag, waaronder de darm (die voeding opvangt en verteert), vetweefsel (dat de energie opslaat als vet) en de alvleesklier (die hormonen aanmaakt die betrokken zijn bij energieopslag, zoals insuline).

Sommige hormonen zijn verantwoordelijk voor het stimuleren van honger (laten we hen 'hongerhormonen' noemen) terwijl andere verantwoordelijk zijn voor het voldane gevoel (laten we hen ’verzadigingshormonen’ noemen).

Hieronder volgt een vereenvoudigd overzicht van de hormonen die betrokken zijn bij de regulering van eetlust. Hierin kan je zien waar de verschillende hormonen door het lichaam worden vrijgegeven en hoe ze je eetlust beïnvloeden.

Eenmaal voldaan vermindert de maag ons verlangen om te eten door minder van het hongerhormoon te produceren en een signaal naar de hersenen te sturen om ons te laten stoppen met eten. Tegelijkertijd stijgen de niveaus van verzadigingshormonen na een maaltijd en bereiken ze zo’n 30 tot 60 minuten later een piek.

Dit dynamische samenspel van signalen van honger- en verzadigingshormonen helpt ons brein om ons eetgedrag te reguleren. Een andere reeks hormonen kan onze voedingskeuzes sturen en ons motiveren om te eten, zelfs bij gebrek aan fysieke honger.

Het lijkt erop dat hormoonspiegels ook veranderen wanneer we afvallen. Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat gewichtsverlies veroorzaakt door een dieet verband houdt met hormonale veranderingen die gewichtstoename bevorderen.

Na gewichtsverlies nemen de niveaus van verzadigingshormonen af en nemen de hongerhormonen toe. Deze veranderingen leiden tot een aanhoudende toename van de honger, afnemende gevoelens van verzadiging en verbranding van minder calorieën. Deze veranderingen kunnen tot drie jaar duren en zijn waarschijnlijk onderdeel van de reden waarom 8 van de 10 mensen op lange termijn de verloren kilo’s terugwinnen.

Deze bevindingen tonen aan dat het onderdrukken van honger na gewichtsverlies mensen kan helpen hun nieuwe gewicht te behouden.

Het is belangrijk om te onthouden dat we onze hormonen niet kunnen controleren. Als we honger hebben, is het heel moeilijk om niet te eten, hoe graag we dat ook willen. Maar inzicht krijgen in hoe onze hormonen werken kan ons helpen begrijpen welke soorten interventies en strategieën nodig kunnen zijn om ons gewicht effectief kunnen te beheersen.