Ég átti nokkur mjög erfið ár eftir að ég varð barnshafandi, þegar ég
var 21 árs árið 1995, þegar ég virkilega barðist við átröskun alveg og
þangað til árið 2006, þegar ég fór í sálræna meðferð. Þar lærði ég að
taka á sálrænum þáttum sem voru ástæðurnar fyrir því ofáti sem endaði
með að ég varð 130 kg að þyngd. Eftir meðferðina fékk ég allt aðra sýn
á sjálfa mig. Síðustu tímamót hjá mér voru 2019 þegar ég gekkst undir
offituaðgerð. Offituaðgerðin var samt bara það rétta í stöðunni af því
að ég var búin að ná tökum á sálrænu hliðinni áður.
Fyrir sálrænu meðferðina barðist ég við verulega sjálfsfyrirlitningu
og öryggisleysi. Þannig hafði það verið síðan ég var barn og með
árunum hafði það orðið að vítahring. Því meiri sjálfsfyrirlitning því
meira öryggisleysi og þeim mun meira borðaði ég, því að ég fann huggun
og öryggi í matnum, en því meira sem ég borðaði því meira varð
öryggisleysið og sjálfsfyrirlitningin. Og þá hófst vítahringurinn að
nýju. Það leiddi til átröskunar í formi ofáts og stöðugrar
þyngdaraukningar. Þetta hélt áfram í mörg ár, alveg til ársins 2006,
en þá fór ég, þegar ég var 32 ára, í sálræna meðferð. Á þeim tíma var
ég 130 kg að þyngd.
Í meðferðinni var m.a. unnið með öryggisleysið, bjöguðu
sjálfsmyndina mína og sjálfsfyrirlitninguna – það er að segja sálrænu
þættina, sem í rauninni voru grundvallarorsakirnar fyrir því að ég
hafði allt mitt líf barist við þyngdina. Eftir meðferðina og talsverða
vinnu í sjálfri mér, þar sem ég stundaði m.a. núvitundaræfingar, lærði
ég að hafa raunverulega trú á sjálfri mér. Ég lærði að sætta mig við
sjálfa mig og mína ofþyngd, að „svona lít ég út“ og mér leið vel með
það. Mér finnst að það sé svona sem ég eigi að vera. Og ef fólk gæti
ekki sætt sig við það þá hefði ég ekki áhuga á að hafa það í mínu lífi.
Þannig að með tilliti til sjálfstrausts og hvernig mér leið andlega
var allt gott í mínu lífi. Ég man ekki hvenær mér leið síðast svona
vel með sjálfa mig. Það eina sem var „en“ var samt að mín 130 kg settu
mér líkamlegar skorður. Ég fann til í hnjánum, gat ekki gengið upp
tröppur án þess að finna til, ég var með bakflæði og nábít og ég hraut
mikið á nóttunni – og allt þetta hafði að sjálfsögðu áhrif á lífsgæði mín.
Ég leitaði til þáverandi læknis míns vegna þessara líkamlegu
óþæginda. En hann vildi ekki vísa mér í offituaðgerð vegna þess að
hann taldi ekki að ég uppfyllti skilyrðin. En ég var þrjósk og leitaði
til annars læknis, sem vildi gjarnan vísa mér í aðgerð. Eftir það komu
fleiri áskoranir þegar Region Sjælland, þar sem ég bý, vísaði
offituaðgerð á bug þrátt fyrir tilvísun læknisins og slitgigtina í hjánum.
Sem betur fer vann ég á þeim tíma sem læknaritari á sjúkrahúsi í
Region Hovedstaden og þar var fólk ósammála ákvörðun Region Sjælland.
Þannig að þegar mér, 46 ára árið 2019, var boðin offituaðgerð á
sjúkrahúsi sem ég vann á, sagði ég já undir eins.
Ég vil þó leggja áherslu á að það var eingöngu af líkamlegum ástæðum
sem ég sagði já við aðgerðinni. Almennt hef ég alltaf verið á móti
offituaðgerðum, ef ekki hefur fyrst verið tekið á raunverulegri ástæðu
þess að fólk hefur orðið of þungt. Í mínu tilfelli var ofþyngdin vegna
sálrænna erfiðleika sem lágu djúpt og áttu rætur mörg ár aftur í tímann.
Það er mín sannfæring að það verði að meðhöndla raunverulega orsök
offitunnar, áður en offituaðgerð kemur til greina. Ef það er ekki gert
tel ég að offituaðgerðir hafi ekki tilætluð áhrif þegar til lengdar
lætur. Því að ef maður borðar óhóflega eins og ég gerði þá bætir maður
á sig fullt af kílóum aftur þó að maður hafi farið í aðgerð vegna
offitu. Það er ekki offituaðgerðin ein og sér sem fær þig til að hætta
að borða.
Af því að ég hafði það gott andlega áður en ég fór í aðgerðina, varð
hún eitt af því besta sem ég hef gert fyrir sjálfa mig. Öll þau
líkamlegu óþægindi sem ég hafði áður en ég fór í aðgerðina hurfu og ég
gat hreyft mig án erfiðleika. Og svo viðurkenni ég að offituaðgerðin
var líka góð fyrir sálina og sjálfstraustið.
Hversdagslegur hlutur eins og að fara í fataverslun fyrir fólk í
venjulegri þyngd og hafa tækifæri til að kaupa nákvæmlega þau föt sem
ég vildi – og sem allir aðrir kaupa líka. Það var frábært. Maður fær á
tilfinninguna að maður tilheyri samfélagi eðlilegs eða venjulegs
fólks, og það skiptir meira máli en maður stundum vill viðurkenna.
Ef þið hefðuð spurt mig áður en ég fór í aðgerðina, þá held ég að ég
hefði lagt áherslu á að það skipti ekki máli hvort maður er sver eða
grannur. En það er engu að síður mikilvægt að maður upplifi ekki að
það sé talað niður til manns þegar maður er mjög þungur. Allir hafa
þörf fyrir viðurkenningu óháð því hversu stórir þeir eru.