Bestaat er een behandeling tegen overgewicht?

*  Sommige behandelingen kunnen bijwerkingen veroorzaken. Deze informatie mag niet worden opgevat als adviezen of aanbevelingen voor behandelingen. Raadpleeg altijd je zorgverlener voor behandeladvies.

Vergeet het wonderdieet. Dit bestaat namelijk niet. In het geval van (ernstig) overgewicht zal jouw arts jouw eetpatroon samen met jou analyseren en dit meenemen in het opstellen van jouw gewichtsbeheersplan. Is er bijvoorbeeld een specifiek tijdstip van de dag waarop je doorgaans de neiging hebt om veel of ongezond te eten? Waar eet je meestal? En eet je bijvoorbeeld meer wanneer je jezelf moe, gestrest of verdrietig voelt? De antwoorden op deze vragen kunnen jou uiteindelijk helpen een duurzamere relatie met voedsel te ontwikkelen. 

Daarnaast kan voldoende lichaamsbeweging je helpen wanneer je af wilt vallen. Je hoeft niet elke dag een marathon te rennen en je hoeft ook niet meteen een abonnement op de sportschool te nemen. Kleine aanpassingen kunnen al veel verschil maken. Begin bijvoorbeeld met beetje extra beweging in je dagelijks leven. Als je voor je werk bijvoorbeeld veel zit, kan elk uur opstaan en een aantal minuten rondlopen al verschil maken. Net als naar de winkel lopen, in plaats van rijden en de trap nemen, in plaats van de lift. Hierbij is het natuurlijk wel belangrijk dat je niet over jouw grenzen heen gaat. Jouw arts kan je advies geven over de manier waarop je je lichamelijke activiteit het beste kunt verhogen. 

Sinds januari 2019 vergoeden zorgverzekeraars de gecombineerde leefstijlinterventie (GLI). Met deze interventies werk je individueel en in groepsverband aan het veranderen van je leefstijl, met als primair doel het aanpakken van overgewicht. Er is hierbij aandacht voor gezonde voeding, bewegen en factoren die een negatieve invloed hebben op een gezonde leefstijl, zoals stress en slaapgebrek. Momenteel zijn er vier erkende gecombineerde leefstijlinterventies: CooL, BeweegKuur, SLIMMER en Samen Sportief in Beweging. Via de links vind je meer informatie over de verschillende programma’s.

Welk programma je ook kiest, het GLI-programma bestaat altijd uit twee fases: een behandelfase en een onderhoudsfase. De behandelfase duurt gemiddeld tussen de 8 en 12 maanden en is gericht op gewichtsverlies. De onderhoudsfase duurt ongeveer 12 tot 16 maanden en gaat om het behouden van je nieuwe gewicht, waarin je regelmatig contact hebt met jouw coach om je gedragsverandering te monitoren en een terugval te voorkomen.

Het volgen van een gecombineerde leefstijlinterventie is alleen mogelijk na doorverwijzing van je huisarts of medisch specialist. Op loketgezondleven.nl vind je meer informatie over de verschillende GLI-programma’s en via onze location finder vind je locaties waar deze worden aangeboden.

Er zijn steeds meer behandelingen zonder operatie beschikbaar voor gewichtsverlies, bijvoorbeeld met behulp van geneesmiddelen of een maagballon. Deze behandelingen kunnen je helpen bij het verlagen van je gewicht of ondersteunen bij het behouden van je gewicht.

Hoe geneesmiddelen voor het behandelen van ernstig overgewicht precies werken, verschilt per geneesmiddel. Zo helpen sommige geneesmiddelen een gewichtstoename te voorkomen door de biologische reacties van je lichaam op gewichtsverlies te beheersen, zoals een aanhoudende toename van honger. Een geneesmiddel kan er dan bijvoorbeeld voor zorgen dat je sneller een gevoel van verzadiging voelt. Je kunt ook denken aan een maagballon. Voor het plaatsen van een maagballon is geen operatie nodig. De kleine ballon wordt onder begeleiding van een arts endoscopisch geplaatst of doorgeslikt en pas in de maag gevuld. Een maagballon blijft 16 weken zitten en vermindert het hongergevoel.

Onder metabole chirurgie worden alle operaties verstaan die tot doel hebben om het gewicht te verminderen. Je kunt hierbij denken aan een maagverkleining of een maagomleiding, ingrepen waarbij de maag verkleind wordt en/of de opname van voedingsstoffen in de dunne darm beperkt wordt.

Door de volumebeperking van het maagdarmkanaal zal de leefstijl veranderen en worden de porties die je eet kleiner. Naast beperkte voedselopname, kunnen er ook veranderingen optreden in de darmhormonen die een gunstig effect op gewichtsregulatie kunnen hebben, doordat ze verzadiging stimuleren en eetlust remmen. Deze veranderingen zorgen ervoor dat je afvalt.

Misschien heb je er al wel eens van gehoord: het gewichtsplateau. Je werkt hard om af te vallen, maar op een gegeven moment lukt het niet om er nog meer kilo’s af te krijgen. Wat je ook probeert, je gewicht staat stil. Herken je dit? Dan heb je waarschijnlijk je “gewichtsplateau” bereikt. Een onvermijdelijk onderdeel van het proces van afvallen wat kan leiden tot veel frustratie.

Het gewichtsplateau is het gevolg van natuurlijke aanpassingen aan gewichtsverlies. Het verliezen van gewicht wordt door het lichaam namelijk gezien als een onwenselijke situatie. Vanuit ons natuurlijke aanleg hebben we een voorkeur voor een energierijk dieet. Dit komt doordat we in de prehistorie – in de tijd van de jagers-verzamelaars – te maken hadden met voedselschaarste. Je had destijds meer kans om te overleven als het lichaam goed was in het opslaan van energie als vetweefsel. Niet zo gek dus dat ons lichaam afvallen maar een vreemd verschijnsel vindt.

Hierdoor reageert het lichaam op gewichtsverlies door geleidelijk de voedselinname te verhogen en het energieverbruik te vertragen. Studies hebben aangetoond dat dit jarenlang kan duren. Het is daarom niet verwonderlijk dat 8 op de 10 mensen op de lange termijn weer aankomt, nadat ze eerst zijn afgevallen. Dit is het bewijs dat ons biologische systeem, ondanks al ons harde werk, soms maar moeilijk te veranderen is.

Betekent dit dat je nooit over het gewichtsplateau heen kunt komen? Nee. Ook al is het een lange strijd, het is nog steeds mogelijk om jouw biologische systeem te ‘temmen’, al gaat dat misschien met kleine stapjes. Jouw arts kan je hierbij helpen en eventueel samen met jou kijken naar het aanpassen van je behandelplan. 

Via onze location finder kun je in contact komen met een arts of medisch specialist die jou verder kan helpen. Natuurlijk kun je ook eerst in gesprek gaan met je eigen huisarts.

*  Sommige behandelingen kunnen bijwerkingen veroorzaken. Deze informatie mag niet worden opgevat als adviezen of aanbevelingen voor behandelingen. Raadpleeg altijd je zorgverlener voor behandeladvies.