Elke dag nemen we honderden beslissingen, groot en klein. Veel van deze beslissingen zijn goed, maar soms realiseren we ons later dat we een slechte beslissing hebben genomen. Soms weten we op het moment zelf dat we een slechte beslissing nemen.
Dit is vaak het geval als het gaat om onze relatie met voeding. We geven onszelf de schuld van het nemen van verkeerde beslissingen om onze gewichtsdoelen te realiseren. We proberen minder te eten en meer te bewegen, maar dat lukt ons niet altijd.
Maar wat als we een veel minder vrije wil hebben dan we denken dat we hebben?
Gedragseconoom Daniel Kahneman heeft ons doen inzien dat we minder bewuste controle hebben over de beslissingen die we nemen dan we denken. We nemen zelfs veel beslissingen zonder ons er bewust van te zijn.
Hij noemt dit Systeem 1-denken. Het is snel, intuïtief en onbewust, zoals een T-shirt uit de kast halen of je schoenveters strikken.
Systeem 2 werkt anders. Stel dat je een belangrijke afspraak hebt. Je kunt veel tijd besteden aan het proberen van verschillende outfits en het vragen van advies aan je vrienden. Dit is Systeem 2-denken – langzaam en doelbewust.
Hoe werken Systeem 1 en Systeem 2 als het gaat om gewicht en de regulering van eetlust?
Veel mensen hebben lang en intensief nagedacht over hun gewichtsdoelen en het voedsel dat ze willen eten. Dit kan betekenen dat ze een dieet volgen of ervoor zorgen dat ze geen tweede keer opscheppen. De meeste mensen noemen dit wilskracht. Wilskracht werkt onder de aansturing van het Systeem 2.
Maar het vasthouden aan voedsel- en gewichtsdoelen wordt moeilijker gemaakt vanwege de plannen van Systeem 1. Deze plannen vallen onder de overlevingsdrang vanuit het stenen tijdperk. De overlevingsdrang stimuleren de overcomsumptie van voedingsmiddelen met een hoog caloriegehalte en beschermen ons uit alle macht tegen gewichtsverlies.
"Een combinatie van behandelingen en benaderingen die meerdere mechanismen aanpakken die betrokken zijn bij gewichtsregulering, is waarschijnlijk de meest efficiënte manier om obesitas te beheersen."
-Berthoud HR et al. Blaming the Brain for Obesity: Integration of Hedonic and Homeostatic Mechanisms.
Wetenschap heeft bewezen dat als we gewicht willen verliezen en de kilo’s eraf willen houden, wilskracht verre van de enige factor is. Sterker nog, het speelt een veel kleinere rol als het gaat om gewichtsregulering dan we dachten.
Het gewicht wordt gecontroleerd door veel processen en sommige daarvan zijn onderbewust. Daarom is een combinatie van therapieën en benaderingen die meerdere mechanismen aanpakken waarschijnlijk de meest efficiënte manier om obesitas te beheersen, volgens de onderzoeksgroep van Louisiana State University.
Gelukkig sta je er niet alleen voor. Het plannen van een afspraak met een getrainde zorgverlener om een gepersonaliseerd behandelplan te maken is een belangrijke eerste stap om de uitdaging aan te pakken en je biologische systeem voor je aan het werk te zetten.
