Het grote debat: Is obesitas echt een ziekte?

Londen, 2018. Een groep deskundigen woont een raadsvergadering bij van het Royal College of Physicians (RCP) om te bespreken of obesitas wel of niet als ziekte moet worden erkend. Dr. Andrew Goddard luistert aandachtig. Slechts enkele maanden geleden werd hij verkozen tot de 121^ste president van het RCP – de jongste in 400 jaar.

Voor hem is deze vergadering geen woordspel. Het is een belangrijke aangelegenheid die zal veranderen hoe mensen obesitas zien en behandelen. Uiteindelijk zijn ze het erover eens – obesitas is een ziekte. Een chronische maar beheersbare ziekte die niet alleen door onze genen beïnvloed wordt, maar ook door de moderne omgeving waarin we leven.

“Het is belangrijk voor de gezondheid van het land dat we het stigma dat gepaard gaat met obesitas wegnemen. Het is geen levensstijlkeuze veroorzaakt door individuele gulzigheid, maar een ziekte veroorzaakt door gezondheidsongelijkheid, genetische invloeden en sociale factoren”, zegt dr. Andrew Goddard³.

Het team van dr. Andrew Goddard is niet het eerste dat samenkomt en obesitas bespreekt. Over de hele wereld zijn vergelijkbare werkgroepen tot dezelfde conclusie gekomen, die vaak verhitte debatten in de media uitlokken. Obesitas wordt nog steeds algemeen beschouwd als een eenvoudige kwestie van levensstijl - van hoeveel je eet en hoe weinig je beweegt. Van calorieën in en calorieën uit. Simpel, toch? Maar volgens de wetenschap is dit niet juist.

Laten we om dit te begrijpen beginnen met een kort gedachtenexperiment.

Stel je een ziekte voor die:

• Ervoor zorgt dat mensen een hoog risico lopen op het ontwikkelen van gezondheidsproblemen of andere ernstige gezondheidsproblemen verergert, zoals cardiovasculaire aandoeningen, diabetes type 2, verhoogde bloeddruk, hoog cholesterol gehalte, obstructieve slaapapneu, bepaalde soorten kanker, angst en depressie.
• De manier waarop het lichaam reageert op behandelingen verandert. Wat ervoor zorgt dat iets dat eerder werkte, niet meer werkt.
• Constant sterker wordt gemaakt door onze dagelijkse omgeving.
• Mensen levenslang beïnvloedt.

Maar mensen met deze ziekte zoeken zelden professionele medische hulp omdat ze denken dat ze het allemaal alleen moeten doen.

Deze ziekte is noch denkbeeldig noch onzichtbaar. Hij bestaat en wordt obesitas genoemd. Mensen die leven met obesitas worden er elke dag aan herinnerd - in het openbaar vervoer, kledingwinkels, parken of zelfs tijdens het diner met degenen van wie ze houden. Maar omvang is het minst belangrijke aspect van obesitas. De belangrijke aspecten zijn degene die je niet kunt zien.

Het goede nieuws echter is dat obesitas een beheersbare ziekte is en dat mensen die ermee leven, nog steeds hun gezondheid en welzijn kunnen verbeteren. In feite is een gewichtsverlies van vijf procent voldoende om het risico op bepaalde gewichtsgerelateerde gezondheidsproblemen te verminderen, zoals hoge bloeddruk.

Maar gewichtsbeheersing kent geen snelle oplossingen. Om af te vallen en de kilo’s eraf te houden, hebben mensen die leven met obesitas een goede doorlopende behandeling en zorg nodig. Daarom is het belangrijk om obesitas als een ziekte te erkennen en het te behandelen met hulp van de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen.

Hoewel veel mensen lijden aan obesitas, hebben ze individuele behandelplannen nodig. We hebben allemaal een andere gezondheid, verschillende genen, levensgeschiedenis, persoonlijkheden en omgevingen. En we worden niet allemaal gemotiveerd door dezelfde doelen. Een gepersonaliseerd behandelplan vereist waarschijnlijk een combinatie van verschillende behandelopties om aan de behoeften van een individu te voldoen.

Steeds meer zorgverleners erkennen de complexiteit van obesitas en leren hoe ze kunnen helpen. Het aantal behandelopties dat tot hun beschikking staat neemt ook toe en wordt voortdurend vernieuwd. Vandaag de dag omvatten deze opties gecombineerde leeftsijlinterventies, gedragstherapie, maaltijdvervangingen en diëten met weinig calorieën, anti-obesitasmedicatie en bariatrische chirurgie. Echter wordt er ook verder gekeken dan alleen naar wat je eet en hoeveel je beweegt. Beheersing van obesitas bestaat momenteel uit het begrijpen van individuele eetpatronen (hoe, wanneer en waarom je eet), evenals stemmings-, slaap-, stress- en lichaamsbewegingpatronen.