Go to the page content

Заманауи ер адамды қалыптастыру: еркектік, қоғамдық нормалар мен семіздіктің теңгерімін сақтау

Қазіргі әлемде ер адам болу деген нені білдіреді? Қоғамның ер адамдарға қатысты қарама-қайшы пікірлері мен үміттері ер адамның өзін тұлға ретінде сезінуіне кедергі келтіріп қана қоймай, олардың денсаулығына да әсер етуі мүмкін. Бұған дене имиджіне қатысты әлеуметтік қысымды қосыңыз және сіз өзіңізді үмітсіздіктің қатал циклында оңай таба аласыз. Ян Паттон (Ian Patton) еркектік үлгі мен денсаулықты теңестіру, көмек алу және өзіңіздің шынайы болмысыңызбен қайта байланысу туралы кейбір жауаптармен бөліседі.

Мен әрқашан «ірі жігіт» болдым. Мен мектепте семіз бала болып өстім, бұл бейне менен орта мектепте де, университетте де, есейген кезімде де қалмады.

Мен әрқашан өзгеше екенімді және осы мәселеге байланысты әрекет жасағаным дұрыс екенін білсем де, маған еркектік, ерлердің денсаулығы және менің денем туралы қарама-қайшы пікірлер қатты әсер етті. Ер адам ретінде менің денем - ең үлкен байлығым және ең үлкен кінәм болды.

Өміріме көз жүгіртетін болсам, ауруымның өршуіне ер адамға деген сенімім ерекше рөл атқарғаны анық.

«Мен мектепте семіз бала болып өстім, бұл бейне менен орта мектепте де, университетте де, есейген кезімде де қалмады».

-Ian Patton

Қазіргі әлемде адам болу деген нені білдіреді

Көзіңізді жұмып, менімен бірге 90-жылдардың басына саяхат жасаңыз. Сіз өзіңізді Пауэр Рейнджер немесе Тасбақа Ниндзя болуды армандайтын 10 жасар баламын деп елестетіңіз. Сізде Super Nintendo консолінде Donkey Kong ойыны бар және сіз неон түсті футболка киіп жүрсіз.

Бұл кішкентай бала өзінің әлемдегі орны туралы не біледі? Өзінің ұл болып жаратылғаны және ержеткені туралы қандай хабарламалар алуда?

Ол өсіп жаткан қоғам, қауымдастық және отбасы ірі және күшті, батыл және агрессивті болса ғана бағалайды. Оған сенімді, жауапкершілігі бар, бәріне қорған, материалдық жағынан қамтамасыз етуші болу керек деп үйретеді. Міне, осыларды түсінуге шарт қойып отырған жігіттік қасиеттер.

Өзін ешкімге керексізбін деп ойлау

Егер сіз бұл қалыпқа сәйкес келмесеңіз ше? Егер сіздің денеңіз дәстүрлі еркектік идеалға сәйкес келмесе ше? Көзге тез түсетін алып денелі болсаңыз ше? Семіз және адамның басқа түрі?

Мен сондай бала едім, енді сондай адаммын. Менің ойымша, сіздің дене бітіміңізді мақтау немесе одан ұялу қарама-қайшылыққа әкеледі.

Дене бітіміңіздің ірі болуына, өлшеміңізге өзіңіз кінәлі екеніңізді көпшілікпен бірге тусініп, мұның бәрін өз пайдаңызға қолдану, ірі болуға ынталандыру. «Бұлан», «танк» сияқты күшті, мықты лақап аттар беру, сонымен қатар «майлы», «шошқа еті» немесе «шошқа майы» сияқты жеккөрінішті лақап аттардан қорлану.

«Өміріме көз жүгіртетін болсам, ауруымның өршуіне ер адамға деген сенімім ерекше рөл атқарғаны анық».

-Ian Patton

Қайшылықты үлгілер

Бұл позитивті, қабілетті және жігерлендіретін адам рөлі және қорқынышты, ұят, тым ірі дене арасында нәзік сызық бар. Аралас хабар алмасудан адам шатасуы мүмкін: «Сіз ірі және күштірек болуыңыз керек, бірақ сонда да салмақ тастағаныңыз дұрыс, өйткені қазір сіз тым ірісіз».

Бұл хабар алмасуды одан әрі қауіпті ететін нәрсе — өзіңізді түзету әдістері туралы нақты жауаптардың жоқтығы, таразыларды сол үлкен күшті еркектің бейнесіне қайтару. Сіз алатынның бәрі: «Адам болу, барынша тырысу, ауыр нәрселерді көтеру, терлеу» және т.б.

Спортпен қорғалған

Бала кезімнен артық салмағым болғандықтан, осы өлшемім артықшылық беретін іс-шараларға қатысу мүмкіндігіне ие болдым. Мен хоккей, бейсбол, регби, американдық футбол және еркін күрес сияқты спорт түрлерінде үздік болдым, осының бәрі біз айтқан күшті, агрессивті хабар алмасуды нығайтты.

Бұл сабақтар мен мүмкіндіктер көп жағдайда менің құтқарушыларым болды. Олар мені кейбір құрбыларымның кемсітуінен, біржақтылықтан және қорланудан қорғады.

Спортта жақсы болу және «ірі жігіт» ретінде қолдау көрсету сенімділікті, өзін-өзі тиімділікті, жағымды әлеуметтік тәжірибені және ең бастысы достардың болуын қамтамасыз етті.

«Бұл позитивті, қабілетті және жігерлендіретін адам рөлі мен қорқынышты, ұят, тым ірі дене арасында нәзік сызық бар. Аралас хабар алмасудан адам шатасуы мүмкін».

-Ian Patton

Бұзақылар

Иә, мен басқа да семіз балалар сияқты салмаққа негізделген қорлауды бастан өткердім. Балалар дөрекі болды, олар мені қинады және өздеріне жолатпады, қатыгез әзілдеді, бір жағынан олардан ерекше екенімді ұмыттырмады.

Қорқыту зорлық-зомбылыққа айналғанда, мен өзімді және басқаларды, қажет болса күшпен қорғау керектігімді үйретті.  Бұзақылар тез түзелді және қайтадан сирек ренжітті.

Екі жүзді қылыш

Өткенге көз жүгіртсем, осы бір стереотиптік еркектік әлемде өсу мен үшін екі жақты болды: соның салдарынан ауруым асқынды және менің өзгеден көмек сұрау қабілетіме нұқсан келтірді.

Бұл қалай жұмыс істеді: Бір жағынан ірі болуға жігерлендірді (қалпына оралмайтын деңгейге дейін). Екінші жағынан, ер адам ретінде өзің үшін жауап беріп, өзіңді түзете алуың керек деп үйретті. Көмек сұрамаңыз. Көмек сұрау — бұл әлсіздік және сіздің болғыңыз келетін тұлғаға қоғам тікелей қайшы

Өткенге көз жүгіртсем, осы бір стереотиптік еркектік әлемде өсу мен үшін екі жақты болды: соның салдарынан ауруым асқынды және менің өзгеден көмек сұрау қабілетіме нұқсан келтірді..»

-Ian Patton

Ерлер мен әйелдер: толығырақ кескін

Ер адамдарға өз дене бітімін қабылдау және мақсатқа жету оңайырақ болатыны күмәнсіз. Әйелдермен салыстарғанда қоғамда ер адамдар әлеуметтік тұрғыда артық салмақпен жүру ыңғасыздық туғызбайды. Сонымен қатар, «ауру» және артық салмаққа байланысты көмекке мұқтаж болуды ер адамдар мойындамайды әрі қабылдамайды.

Бұған қоса ер адамдардың әлсіздігін көрсету қорқынышын және артық салмақтан арылу үшін емделуді қажет етпейтін жағдайлары бар.

О, оғаштық

Спортпен айналысатын және ғылым мен дене туралы білімге қызығатын жігіт ретінде кинезиология мамандығын игеру мақсатында университетке түстім Ол қозғалыстағы денені зерттеу, сонымен қатар жаттығу туралы ғылым деп те аталады. Ауруым асқынған кезде денсаулықты, тамақтануды және жаттығуды зерттеуді жалғастырдым.

Мен осы мәселеге назар аудара отырып, PhD дәрежесін бітірдім. Бір қызығы, салмағым 160 кг-нан (шамамен 350 фунт) асып түскен, өзім үшін ең қиын кезеңде білімнің шыңына жеттім. Мен гипертония, апноэ науқастарына шалдықтым және артық салмақ өміріме қауіп төндіргенін сезіндім.

BMI көрсеткішіңізді есептеңіз

см
фут
дюйм
кг
ст
фунт

ДМИ:

__

Сіздің дене салмағыңыздың жіктелуі:

__

@




A link with your BMI result has been sent to the email address.
An error has occured. The email wasn't sent.

Мен осынша білімді бола тұра, артық салмақпен күресуім керек емес пе? Менің дене бітімім әлемге білімнің жеткіліксіз екенін айтып жатқандай еді.

Көптеген адамдар сияқты мен де дұрыс тамақтану және жаттығулар жинағын сатып алдым. Мен ерік-жігер мен табандылығымның арқасында артық салмақтан арыла алатынымды айттым. Егер мен ашығып,тер шыққанша жаттығу жасап, нәтижеге қол жеткізу үшін түрлі қиындықтарға төзе алсам өзімді емдеп алар едім.

Сонымен қатар, «ауру» және артық салмаққа байланысты көмекке мұқтаж болуды ер адамдар мойындамайды әрі қабылдамайды.

-Ian Patton

Эгомен күрес

Мен «өзімді түзетемін» деген қағиданы басшылыққа алғаныма қарамастан артық салмақты ауру ретінде қарастырудан бас тарттым. менменшілдік және өзім туралы жоғары пікір өз жағдайымды дұрыс бағалауға бөгет жасады. Мен өзімнің қыңырлығымның кесірінен ауруымды асқындырдым. Осылайша өміріммен қош айтыса жаздадым.

Ауруымның асқынғаны сонша, күнде таңертең оянғанда, бұл соңғы күнім деп ойлайтынмын. Балаларым әкесіз қалай өмір сүреді деп ойлана бастадым.

Бұл сирек емес

Бұл менің басымдағы ғана жағдай емес. Сонымен қатар, «ауру» және артық салмаққа байланысты көмекке мұқтаж болуды ер адамдар мойындамайды әрі қабылдамайды . Семіздік, психикалық денсаулық, созылмалы аурулардың скринингі... Бұл кез келген нәрсе болуы мүмкін.

Мен сияқты осындай мәселемен бетпе-бет келгенде менмендігін ұмытып аман қалуды ғана ойлайды деп үміттенемін.

Көмек сұраудан намыстанатын, өз денсаулығына мән бермейтін, қарамайтын ер адамдар бар.

-Ian Patton

Дәрігердің қабылдау бөлмесінде бірнеше ер адам

2014 жылы мен артық салмаққа қарсы емнің бір бөлігі ретінде асқазанды айналып өттім. Операция алдындағы кезеңде бірқатар қарқынды кездесулер болды. Менің алғашқы бағдарлау сеансым 50-ге жуық адамды қамтыды, оның тек 3-і ер адам болды.

Бариатриялық кездесулерімді жалғастыра отырып, күту залдарында кіммен кездескеніме қарағанда, бұл таңқалатын жағдай емес еді. Мен бірнеше қолдау тобы қауымдастықтарының мүшесімін және мұнда 5 мүшенің 1-уі ғана ер адамдар.

Егер сіз популяциядағы семіздікке қарасаңыз, гендерлік айырмашылықты көрмейсіз. Бұл ерлердің ем іздемейтінін немесе көмек сұрамайтынын көрсетеді. Бұл аурудың күрделі және созылмалы сипатына байланысты көптеген ер адамдар мен сияқты жауап береді деп қорқамын, яғни көмек сұрау әлсіздіктің белгісі деу арқылы аурудың дамуын бақылаусыз қалдыру.

Аурудың басқа салаларында (мысалы, психикалық денсаулық) ер адам ретінде көмек сұрауға және алуға байланысты стигманы жоюға күш салынады. Біз семіздікпен күресте және қол жетімді әртүрлі емдеу әдістерін қолдануда да сол деңгейге жетуіміз керек.

Біз ер адамдарға көмек сұраудың ДҰРЫС екеніндігін түсіндіруіміз керек.

«Денсаулығының барлық аспектілері туралы ашық айту батылдық деуіміз керек».

-Ian Patton

Өзіңіздің шынайы болмысыңызбен қайта байланысып, көмек сұрау

Бұл ер адамдарға көп қырлы макияжға ие болуды талап етеді. Ер адам күшті және ақылды бола алады, әсіресе денсаулығына қауіп төнген кезде басқалардың күші мен білімін қажет етеді.

Біздің айтқанымызға қосылатын, ашық сөйлейтін және талап ете алатын ер адамдар көбірек керек. Бізге семіздікпен күресу өз еркімен жасалатын нәрсе емес екенін айтып, үлгі алатын, жол басқаратын ер адамдар қатарын көбейту керек.

Себебі, өз денсаулығының барлық аспектілері туралы ашық айту да батылдық.

Қатысты мақалалар

Сіздің дене салмағыңыздың индексі (BMI) қандай?
Құралдар   Семіздік кезіндегі күтім   Өзін-өзі бағалау | 5 min. read

Сіздің дене салмағыңыздың индексі (BMI) қандай?

Дене салмағының индексі (BMI) — сіздің салмағыңыз бен бойыңыздан есептелетін сан. Бұл дене майыңыздың пайызын нақты есептемесе де, қалыпты салмақ пен артық салмақтың аражігін ажыратудың оңай жолы

Сіздің джинсыңыздың өлшемі қандай? Бұл – сіздің гендеріңізде
Генетика   Қоршаған орта   Семіздік | 5 min. read

Сіздің джинсыңыздың өлшемі қандай? Бұл – сіздің гендеріңізде

Көздің белгілі бір түсімен туылғанымыздай, біздің бойымызда салмақ қосуға деген бейімділік болуы мүмкін.

Салмақты басқарудың ғылыми дәлелденген нұсқалары
Емдеулер   Сарапшының кеңесі   Семіздік кезіндегі күтім | 2 min. read

Салмақты басқарудың ғылыми дәлелденген нұсқалары

Мінез-құлық терапиясы, семіздікке қарсы дәрі-дәрмек немесе бариатриялық хирургия болсын, семіздікті емдеудің әртүрлі әдістері бар.