Οι περισσότεροι γνωρίζουν τον ρόλο που μπορεί να παίξουν τα επίπεδα σωματικής άσκησης, η διατροφή, η κατανάλωση αλκοόλ και άλλες υπάρχουσες ιατρικές συνθήκες, αλλά από ποιο σημείο και μετά η παχυσαρκία αποτελεί νόσο; Είναι λογικό κάποιος με φυσιολογικό βάρος να έχει παχυσαρκία;

Σε αυτό το άρθρο, κοιτάμε πέρα από τη ζυγαριά για να καταλάβουμε πότε το υπερβολικό βάρος αποτελεί νόσο.

Κάθε άτομο είναι μοναδικό και αυτή η μοναδικότητα μπορεί να γίνει κατανοητή και να μετρηθεί με «φαινότυπους». Σε αντίθεση με το γενετικό του ανάλογο, τον «γονότυπο», ο φαινότυπος είναι ένα ορατό χαρακτηριστικό, όπως το χρώμα των ματιών και των μαλλιών ή το ύψος σας. Επεκτείνεται ακόμη και σε χαρακτηριστικά συμπεριφοράς, όπως ο τρόπος που περπατάτε ή μιλάτε. Ενώ τα γονίδιά μας θέτουν τα θεμέλια για αυτά τα χαρακτηριστικά, το περιβάλλον στο οποίο ζούμε παίζει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωσή τους.

Σκεφτείτε πανομοιότυπα δίδυμα. Γενετικά μοιράζονται το ίδιο DNA, αλλά το ένα μπορεί να αναπτύξει παχυσαρκία, ενώ το άλλο όχι. Αυτό αναδεικνύει την αλληλεπίδραση των γονιδίων και του περιβάλλοντος.

Οι άνθρωποι που ζουν με παχυσαρκία δεν είναι όλοι ίδιοι. Τα σώματά μας αντιδρούν διαφορετικά στο περιβάλλον μας, οδηγώντας σε διαφορετικούς «φαινότυπους παχυσαρκίας». Αυτή η ποικιλομορφία μπορεί να παρατηρηθεί σε διάφορους πληθυσμούς, με ορισμένους φαινότυπους παχυσαρκίας να είναι συχνότεροι σε συγκεκριμένες περιοχές. Για παράδειγμα, ενώ η κοιλιακή παχυσαρκία (υπερβολικό λίπος που επικεντρώνεται γύρω από το στομάχι) είναι διαδεδομένη στη Νότια Ασία, άλλες περιοχές του κόσμου μπορεί να έχουν διαφορετικούς κυρίαρχους φαινότυπους παχυσαρκίας. Η ποικιλομορφία είναι επίσης εμφανής μεταξύ ανδρών και γυναικών. Για παράδειγμα, οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να αποθηκεύουν λίπος γύρω από τους γλουτούς, τους γοφούς και τους μηρούς τους, από ό,τι οι άνδρες.

Η παχυσαρκία συνδέεται συχνά με μεταβολικά προβλήματα, δηλαδή προβλήματα με τις διεργασίες του σώματος που μετατρέπουν την τροφή που τρώτε σε ενέργεια και άλλες ενώσεις απαραίτητες για την επιβίωση. Αυτά τα ζητήματα μπορεί να περιλαμβάνουν υψηλή αρτηριακή πίεση, υψηλά επίπεδα χοληστερόλης και σακχάρου στο αίμα, αντίσταση στην ινσουλίνη, εκτεταμένη φλεγμονή και χαμηλά επίπεδα «καλών» λιπών. Ωστόσο, τα άτομα με παχυσαρκία μπορεί να μην έχουν πάντα μεταβολικά προβλήματα, και τα άτομα με φυσιολογικό βάρος μπορεί να μην έχουν πάντα υγιείς μεταβολικές αντιδράσεις.

Οι φαινότυποι παχυσαρκίας μπορούν να επηρεάσουν τον τρόπο με τον οποίο τα άτομα με παχυσαρκία βιώνουν τη νόσο και να επηρεάσουν σημαντικά την εμφάνιση άλλων νόσων ή καταστάσεων που σχετίζονται με την παχυσαρκία. Για παράδειγμα, τα άτομα που ζουν με παχυσαρκία και μη υγιείς μεταβολικές αντιδράσεις μπορεί να είναι πιο επιρρεπή σε θέματα ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη, σε σχέση με τα άτομα που ζουν με παχυσαρκία αλλά έχουν υγιείς μεταβολικές αντιδράσεις.