Το σώμα και το μυαλό μας είναι βαθιά συνδεδεμένα. Σκεφτείτε μόνο πώς αντιδρά αμέσως το σώμα σας όταν αγχώνεστε: οι παλάμες σας ιδρώνουν, αρχίζετε να διψάτε και ίσως να νιώθετε δύσπνοια. 

Αλλά αυτό που συμβαίνει μέσα στο κεφάλι σας μπορεί επίσης να έχει πιο μακροπρόθεσμες επιπτώσεις. Μπορεί να σας θέσει σε μεγαλύτερο κίνδυνο για ανάπτυξη προβλημάτων υγείας. Μπορεί ακόμη και να αντιμετωπίσετε συναισθηματικά εμπόδια στην απώλεια βάρους και να διατρέχετε μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης παχυσαρκίας. Έτσι, είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι τα συναισθήματα παίζουν μεγάλο ρόλο στην απώλεια, την αύξηση και τη διαχείριση του βάρους σας.

Κανείς από εμάς δεν μπορεί να είναι πάντα ευτυχισμένος - είναι φυσικό να νιώθουμε λυπημένοι, κουρασμένοι, θυμωμένοι, βαριεστημένοι, αγχωμένοι ή μοναχικοί. Ο καθένας μας βρίσκει διαφορετικούς τρόπους για να αντιμετωπίσει τα άσχημα ή δυσάρεστα συναισθήματα. Ορισμένοι άνθρωποι περνούν ώρες ατελείωτες στην τηλεόραση βλέποντας σειρές αντί να συμπληρώνουν τις ώρες ύπνου που χρειάζονται. Άλλοι προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τα προβλήματά τους με το κάπνισμα, την κατανάλωση αλκοόλ, τα τυχερά παιχνίδια ή τα ψώνια.

Μερικοί άνθρωποι καταφεύγουν στο φαγητό για να αντιμετωπίσουν δύσκολες καταστάσεις και να ανακουφίσουν τα συναισθήματά τους, όταν τίποτε άλλο δεν φαίνεται να λειτουργεί. Η υπερκατανάλωση ή η κατανάλωση νόστιμων και πλούσιων σε ενέργεια τροφίμων μπορεί να είναι ένας τρόπος για να χαλαρώσετε την πίεση ή να αποσπάσετε την προσοχή σας. Οι ψυχολόγοι ονομάζουν αυτή τη συμπεριφορά συναισθηματική υπερφαγία. Όλοι καταφεύγουμε σε αυτή την πρακτική μερικές φορές,  αν και μερικοί από εμάς συχνότερα από άλλους.

Το άγχος και άλλα αρνητικά συναισθήματα μπορεί να σας κάνουν να στραφείτε στο φαγητό, ως πηγή παρηγοριάς. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και σε σημαντικά συμβάντα ζωής, όπως η δημιουργία οικογένειας, η αλλαγή εργασίας ή η μετακόμιση. Η συναισθηματική υπερφαγία μπορεί να λειτουργήσει και να σας κάνει βραχυπρόθεσμα να νιώσετε καλύτερα. Αλλά με την πάροδο του χρόνου, μπορεί ν’ αποτελέσει η ίδια μια πρόκληση. Και όταν προσπαθείτε να διαχειριστείτε το βάρος σας, το φαγητό μπορεί να αποτελέσει ένα από τα συναισθηματικά εμπόδια στην απώλεια βάρους ή στο πρόγραμμα διαχείρισης της παχυσαρκίας σας.
 

Μόλις δημιουργηθεί η συνήθεια της υπερφαγίας, είναι δύσκολο να ελεγχθεί. Τα συναισθήματά σας μπορεί να συνδεθούν τόσο πολύ με τις διατροφικές σας συνήθειες, ώστε να τρώτε χωρίς καν να το σκέφτεστε κάθε φορά που είστε αγχωμένοι ή λυπημένοι. Πολλά άτομα που καταφεύγουν στην συναισθηματική υπερφαγία, λένε ότι μοιάζει με οποιονδήποτε άλλο εθισμό, όπως π.χ. το κάπνισμα.

Αυτό μπορεί να δημιουργήσει έναν φαύλο κύκλο. Ξεκινά με την κατανάλωση φαγητού για ανακούφιση των συναισθημάτων. Αλλά μετά γεννιούνται συναισθήματα ντροπής για την υπερφαγία , με αποτέλεσμα να ανοίγει και πάλι ο ίδιος φαύλος κύκλος. 

Ο κύκλος τροφοδοτείται επίσης από τις αρνητικές εμπειρίες που είναι κοινές στα άτομα που ζουν με παχυσαρκία. Τα άτομα με παχυσαρκία συχνά αισθάνονται απόρριψη από την κοινωνία ή νιώθουν ότι δε λαμβάνουν τη στήριξη ή την κατανόηση που χρειάζονται από την οικογένεια, τους φίλους ή τους γιατρούς τους. Το σπάσιμο του κύκλου της συναισθηματικής υπερφαγίας και άλλων συναισθηματικών εμποδίων στην απώλεια βάρους, μπορεί να είναι δύσκολο υπό αυτές τις συνθήκες.

Στο παρακάτω βίντεο, η Audrey Roberts μιλάει για το στίγμα που αντιμετωπίσει καθημερινά ως άτομο που ζει με παχυσαρκία.  

Η συναισθηματική υπερφαγία δεν προκαλείται μόνο από τις δυσκολίες της καθημερινής ζωής. Μπορεί ακόμη και να αποτελεί απάντηση σε γεγονότα της πρώιμης ζωής, όπως το παιδικό τραύμα.

Αυτό ακριβώς συνέβη στη Vicki Mooney, η οποία στράφηκε στο φαγητό για να αντιμετωπίσει τον πατέρα της που την κακοποιούσε. Στα 28 της χρόνια ζύγιζε 180 κιλά.

«Για να αντιμετωπίσω το τραύμα μου, έτρωγα μια σοκολάτα. Πήγαινα στο δωμάτιό μου και παρόλο που με κατέκλυζαν όλα αυτά τα συναισθήματα και ο πόνος, η σοκολάτα μου πρόσφερε λίγη παρηγοριά», λέει.

Η συναισθηματική υπερφαγία μπορεί να εκτροχιάσει τις προσπάθειές σας να χάσετε ή να διαχειριστείτε το βάρος σας. Όμως, μπορείτε να επανέλθετε στον σωστό δρόμο.

Ίσως είναι καθησυχαστικό να γνωρίζουμε ότι ακόμη και μικρές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο ζούμε και σκεφτόμαστε, μπορεί να έχουν μεγάλο θετικό αντίκτυπο στην ψυχική μας υγεία. Μερικές φορές το μόνο που χρειαζόμαστε είναι η άποψη κάποιου άλλου ατόμου για τις αλλαγές που πρέπει να κάνουμε και το πώς πρέπει να τις κάνουμε. Αυτό το άτομο μπορεί να είναι είτε ένα άτομο από το φιλικό ή οικογενειακό περιβάλλον είτε ένας ψυχολόγος.

Για να μειώσετε ή να σταματήσετε τη συναισθηματική υπερφαγία, ξεκινήστε από την πηγή των αρνητικών συναισθημάτων μας. Μερικές φορές, ο εντοπισμός αυτών των συναισθημάτων μπορεί να είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα για να ξεπεράσετε τα συναισθηματικά εμπόδια στην απώλεια βάρους. Ένας ψυχολόγος μπορεί να σας βοηθήσει σε αυτό το ταξίδι.

Μια άλλη προσέγγιση είναι η αλλαγή του τρόπου με τον οποίο ανταποκρινόμαστε στα συναισθήματά μας. Μπορείτε να μάθετε και να εξασκηθείτε  σε στρατηγικές για τη διαχείριση του άγχους και άλλων συναισθηματικών εμποδίων στην απώλεια βάρους. Εάν χρειάζεστε περισσότερη υποστήριξη, η συμπεριφορική θεραπεία μπορεί να σας βοηθήσει να κατανοήσετε και να τροποποιήσετε τα πρότυπα σκέψης, κατανάλωσης τροφής και δραστηριότητας. 

Συνεργαστείτε με τον γιατρό σας ή άλλους αξιόπιστους επαγγελματίες υγείας, για να ξεκινήσετε.