Καθημερινά λαμβάνουμε εκατοντάδες αποφάσεις, μεγάλες και μικρές. Πολλές από αυτές τις αποφάσεις μας φαίνονται αρχικά καλές, αλλά αργότερα συνειδητοποιούμε ότι δεν ήταν. Μερικές φορές, γνωρίζουμε ότι μια απόφαση είναι κακή, την ίδια στιγμή που τη λαμβάνουμε.

Αυτό συμβαίνει συχνά όταν πρόκειται για τη σχέση μας με το φαγητό. Κατηγορούμε τους εαυτούς μας επειδή δε λαμβάνουμε τις σωστές αποφάσεις για τους στόχους που έχουμε θέσει για το βάρος μας. Προσπαθούμε να τρώμε λιγότερο και να κινούμαστε περισσότερο, αλλά δεν καταφέρνουμε πάντα να διαχειριστούμε το βάρος μας.

Τι γίνεται όμως εάν η βούλησή μας είναι πολύ λιγότερο ελεύθερη απ’ όσο νομίζουμε;

Μπορούμε να ευχαριστήσουμε τον οικονομολόγο Daniel Kahneman που μας βοήθησε να κατανοήσουμε ότι έχουμε λιγότερο συνειδητό έλεγχο επί των αποφάσεων που λαμβάνουμε, απ’ όσο πιστεύουμε. Στην πραγματικότητα, λαμβάνουμε πολλές αποφάσεις χωρίς να το γνωρίζουμε.

Αυτό το αποκαλεί Πρώτο Σύστημα Σκέψης. Πρόκειται για γρήγορο, ενστικτώδη και μη συνειδητό τρόπο σκέψης, όπως η επιλογή ενός ρούχου από τη ντουλάπα ή το δέσιμο των κορδονιών του παπουτσιού.

Το Δεύτερο Σύστημα Σκέψης λειτουργεί διαφορετικά. Ας πούμε ότι έχετε ένα σημαντικό ραντεβού. Μπορεί να αφιερώσετε πολύ χρόνο δοκιμάζοντας διαφορετικά ρούχα και ζητώντας συμβουλές από τους φίλους σας. Αυτό είναι το Δεύτερο Σύστημα Σκέψης, ο αργός και διαβουλευτικός τρόπος σκέψης.

Πώς λειτουργούν το Πρώτο και το Δεύτερο Σύστημα Σκέψης όταν πρόκειται για τη ρύθμιση της όρεξης και του βάρους;

Πολλοί άνθρωποι έχουν σκεφτεί βαθιά και αναλυτικά τους στόχους που θέλουν να θέσουν, σχετικά με το βάρος τους και το φαγητό που θέλουν να καταναλώνουν. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι κάνουν δίαιτα ή φροντίζουν να μη τρώνε δεύτερη μερίδα φαγητού. Οι περισσότεροι θα χαρακτήριζαν μια τέτοια συμπεριφορά, ως δύναμη της θέλησης. Η δύναμη της θέλησης εντάσσεται στο Δεύτερο Σύστημα Σκέψης.

Ωστόσο, η προσήλωση στους στόχους που αφορούν το φαγητό και το βάρος περιπλέκεται, λόγω των σχεδίων του Πρώτου Συστήματος Σκέψης. Αυτά τα σχέδια διέπονται από τους κανόνες επιβίωσης, οι οποίοι στις μέρες μας δεν είναι πλέον σχετικοί. Οι κανόνες επιβίωσης ευνοούν την κατανάλωση τροφών που είναι πλούσιες σε ενέργεια και μας προστατεύουν σθεναρά από την απώλεια βάρους.

Η επιστήμη έχει αποδείξει ότι αν θέλουμε να χάσουμε βάρος και να διατηρήσουμε το αποτέλεσμα, η δύναμη της θέλησης απέχει πολύ από το να είναι ο μοναδικός παράγοντας. Στην πραγματικότητα, παίζει πολύ μικρότερο ρόλο σε ό,τι αφορά τη ρύθμιση του βάρους από ό,τι νομίζαμε.

Το βάρος ελέγχεται από πολλές διαδικασίες, ορισμένες από τις οποίες δεν εμπίπτουν στη συνειδητή μας επίγνωση. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ένας συνδυασμός θεραπειών και προσεγγίσεων που αντιμετωπίζουν πολλαπλούς μηχανισμούς, είναι πιθανό να είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης της παχυσαρκίας σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα από το Πανεπιστήμιο της Λουιζιάνα.

Ευτυχώς, δεν χρειάζεται να το κάνετε μόνοι σας. Ένα ραντεβού με έναν ειδικά εκπαιδευμένο επαγγελματία υγείας για την κατάρτιση ενός εξατομικευμένου προγράμματος αντιμετώπισης είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα για να ξεκινήσετε την αντιμετώπιση της πρόκλησης και να κάνετε τη βιολογία να λειτουργεί υπέρ σας.