Το σώμα και το μυαλό μας είναι βαθιά συνδεδεμένα. Σκεφτείτε μόνο πώς αντιδρά αμέσως το σώμα σας όταν αγχώνεστε: οι παλάμες σας ιδρώνουν και αρχίζετε να διψάτε. Αυτό που συμβαίνει μέσα στο μυαλό μας μπορεί επίσης να αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης προβλημάτων υγείας, αυξάνοντας ακόμα και τον κίνδυνο εμφάνισης παχυσαρκίας.
«Μερικοί άνθρωποι καταφεύγουν στο φαγητό για να αντιμετωπίσουν δύσκολες καταστάσεις και να ανακουφίσουν τα συναισθήματά τους όταν τίποτε άλλο δεν φαίνεται να λειτουργεί. Πρόκειται για μια πρακτική που ενδέχεται να αποδίδει βραχυπρόθεσμα, αλλά με το πέρασμα του χρόνου εξελίσσεται σε ξεχωριστό πρόβλημα.»
Κανείς από εμάς δεν γίνεται να νιώθει ανάλαφρος και χαρούμενος συνεχώς. Έτσι, όλοι βρίσκουμε διαφορετικούς τρόπους για να ανακουφίσουμε τα συναισθήματά μας. Ορισμένοι άνθρωποι περνούν ώρες ατελείωτες στην τηλεόραση βλέποντας σειρές αντί να συμπληρώνουν τις ώρες ύπνου που χρειάζονται. Άλλοι προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τα προβλήματά τους με το κάπνισμα, την κατανάλωση αλκοόλ, τα τυχερά παιχνίδια ή τα ψώνια.
Μερικοί άνθρωποι καταφεύγουν στο φαγητό για να αντιμετωπίσουν δύσκολες καταστάσεις και να ανακουφίσουν τα συναισθήματά τους όταν τίποτε άλλο δεν φαίνεται να λειτουργεί. Πρόκειται για μια πρακτική που ενδέχεται να αποδίδει βραχυπρόθεσμα, αλλά με το πέρασμα του χρόνου εξελίσσεται σε ξεχωριστό πρόβλημα.
Οι ψυχολόγοι ονομάζουν αυτή τη συμπεριφορά συναισθηματική υπερφαγία. Όλοι καταφεύγουμε σε αυτή την πρακτική μερικές φορές, αν και μερικοί από εμάς συχνότερα από άλλους. Το στρες, η κατάθλιψη και το άγχος αποτελούν παράγοντες που μπορούν να διαδραματίζουν κάποιον ρόλο σε αυτό. Όπως επίσης και σημαντικά συμβάντα στη ζωή ενός ατόμου, όπως η δημιουργία οικογένειας, η αλλαγή θέσης εργασίας ή μια μετακόμιση. Όμως ακόμα και πρώιμα συμβάντα στη ζωή ενός ατόμου, όπως κάποιο τραύμα κατά την παιδική ηλικία, μπορούν να διαδραματίσουν κάποιο ρόλο.
Αυτό ακριβώς συνέβη στη Vicki Mooney, η οποία στράφηκε στο φαγητό για να αντιμετωπίσει τον πατέρα της που την κακοποιούσε. Στα 28 της χρόνια ζύγιζε 180 κιλά.
«Για να αντιμετωπίσω το τραύμα μου, έτρωγα μια σοκολάτα. Πήγαινα στο δωμάτιό μου και παρόλο που με κατέκλυζαν όλα αυτά τα συναισθήματα και ο πόνος, η σοκολάτα μου πρόσφερε λίγη παρηγοριά», λέει.
Η συναισθηματική υπερφαγία μπορεί να έχει πολλές αιτίες. Για μερικούς ανθρώπους, όπως η Vicki, συνδέεται με βαθύ συναισθηματικό τραύμα και πόνο. Αλλά δεν είναι εύκολο για όλους να συνδέσουν τη συναισθηματική υπερφαγία με μια συγκεκριμένη αιτία ή με κάποιο συμβάν στη ζωή τους. Για μερικούς ανθρώπους, το στρες είναι εκείνο που πυροδοτεί μια τέτοια συμπεριφορά.
Μόλις δημιουργηθεί η συνήθεια, είναι δύσκολο να ελεγχθεί. Πολλοί που καταφεύγουν στην συναισθηματική υπερφαγία λένε ότι μοιάζει με οποιονδήποτε άλλο εθισμό, όπως π.χ. το κάπνισμα.
Αυτό μπορεί να δημιουργήσει έναν φαύλο κύκλο. Ξεκινά με την κατανάλωση φαγητού για ανακούφιση των συναισθημάτων, κάτι που προκαλεί προσωρινή απαλλαγή. Αλλά μετά γεννιούνται συναισθήματα ντροπής για την υπερφαγία, με αποτέλεσμα να ανοίγει και πάλι ο ίδιος φαύλος κύκλος.
«Για να αντιμετωπίσω το πρόβλημα μου, έτρωγα μια σοκολάτα η οποία μου πρόσφερε λίγη παρηγοριά.»
Ο κύκλος τροφοδοτείται επίσης από τις αρνητικές εμπειρίες που είναι κοινές για τα άτομα που ζουν με παχυσαρκία. Τα άτομα με παχυσαρκία συχνά αισθάνονται απόρριψη από την κοινωνία ή νιώθουν ότι δεν λαμβάνουν τη στήριξη ή την κατανόηση που χρειάζονται από την οικογένεια, τους φίλους ή τους γιατρούς τους.
Έτσι, μπορεί να είναι καθησυχαστικό να γνωρίζουμε ότι ακόμη και μικρές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο ζούμε και σκεφτόμαστε μπορεί να έχουν τεράστιο θετικό αντίκτυπο στην ψυχική μας ευεξία. Μερικές φορές το μόνο που χρειαζόμαστε είναι η άποψη κάποιου άλλου ατόμου για να μας βοηθήσει να παρατηρήσουμε τις αλλαγές που πρέπει να κάνουμε και το πώς πρέπει να τις κάνουμε. Αυτό το άτομο μπορεί να είναι είτε ένα άτομο από το φιλικό ή οικογενειακό περιβάλλον, είτε ένας ψυχολόγος.
Ένας τρόπος να ξεκινήσουμε είναι εξετάζοντας την πηγή των αρνητικών συναισθημάτων μας. Μερικές φορές, ο εντοπισμός αυτών των συναισθημάτων μπορεί να είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα. Ένας ψυχολόγος μπορεί να σας βοηθήσει σε αυτό το ταξίδι.
«Ακόμα και μικρές αλλαγές στον τρόπο ζωής και σκέψης μπορούν να έχουν ένα τεράστιο θετικό αντίκτυπο στην ψυχική μας ευεξία.»
Μια άλλη προσέγγιση είναι η αλλαγή του τρόπου με τον οποίο ανταποκρινόμαστε στα συναισθήματά μας. Σε αυτή την περίπτωση, έχει αποδειχθεί αποτελεσματική η συμπεριφορική θεραπεία, η οποία σας βοηθά να κατανοήσετε και να τροποποιήσετε τα πρότυπα σκέψης, κατανάλωσης τροφής και δραστηριότητας.
Μπορείτε να αναζητήσετε συμβουλές σε εξειδικευμένους επαγγελματίες υγείας.
The site you are entering is not the property of, nor managed by, Novo Nordisk. Novo Nordisk assumes no responsibility for the content of sites not managed by Novo Nordisk. Furthermore, Novo Nordisk is not responsible for, nor does it have control over, the privacy policies of these sites.
