Go to the page content
Θεραπείες | 2 λεπτά ανάγνωσης

Επιστημονικά αποδεδειγμένες επιλογές για τη διαχείριση του βάρους

Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι αντιμετώπισης της παχυσαρκίας, όπως η συμπεριφορική θεραπεία, η φαρμακευτική αγωγή για την παχυσαρκία και η βαριατρική χειρουργική επέμβαση. Ένας καταρτισμένος επαγγελματίας υγείας μπορεί να σας βοηθήσει να αναπτύξετε ένα πρόγραμμα διαχείρισης βάρους ειδικά για εσάς, συνδυάζοντας διάφορες θεραπείες που λειτουργούν με διαφορετικούς τρόπους.

Η παχυσαρκία είναι μια σύνθετη νόσος με πολλές αιτίες. Γι’ αυτό, σύμφωνα με τον καθηγητή Arya Sharma: «Δεν υπάρχει μία στρατηγική διαχείρισης η οποία να είναι αποδοτική για όλους τους ασθενείς». Είναι ο επιστημονικός διευθυντής της φιλανθρωπικής οργάνωσης Obesity Canada και κλινικός ιατρός που ειδικεύεται στη θεραπεία της παχυσαρκίας τα τελευταία 20 χρόνια.

«Κάθε επιτυχημένο πρόγραμμα διαχείρισης περιλαμβάνει μακροπρόθεσμες στρατηγικές αντιμετώπισης που βοηθούν τους ασθενείς να μειώσουν το σωματικό τους βάρος και να αποτρέψουν την επαναπρόσληψή του», προσθέτει. Οι άνθρωποι που ζουν με παχυσαρκία, επομένως, χρειάζονται ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα θεραπείας, σχεδιασμένο ειδικά για αυτούς.

Το πρόγραμμα μπορεί να περιλαμβάνει διάφορες θεραπευτικές επιλογές. Καθώς προχωράτε στο ταξίδι διαχείρισης του βάρους σας, οι διαφορετικοί τύποι θεραπειών μπορεί να αποδειχθούν λιγότερο ή περισσότερο αποδοτικοί. Γι’ αυτό το πρόγραμμα της διαχείρισης του βάρους σας πρέπει να προσαρμόζεται στις ανάγκες σας και μπορεί να εξελίσσεται με την πάροδο του χρόνου.

Το πρώτο βήμα είναι η εύρεση ενός επαγγελματία υγείας με κατάρτιση σε θέματα παχυσαρκίας. Όλο και περισσότεροι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης κατανοούν την επιστήμη πίσω από τη νόσο της παχυσαρκίας και τις μεθόδους αποτελεσματικής αντιμετώπισής της, οπότε μην τα παρατήσετε αν χρειαστεί λίγος περισσότερος χρόνος για να βρείτε τον κατάλληλο επαγγελματία υγείας. 

Η παχυσαρκία είναι μια σύνθετη νόσος με πολλές αιτίες και δεν υπάρχει μία προσέγγιση για τη θεραπεία η οποία να είναι αποδοτική για όλους.

-Freedhoff Y. & Sharma A.M. Best Weight, A practical guide to office-based obesity management, Canadian Obesity Network 2010

Ας ρίξουμε, λοιπόν, μια ματιά σε μερικές από τις επιστημονικά αποδεδειγμένες θεραπευτικές επιλογές που έχουν οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης στη φαρέτρα τους.*

Υγιεινή διατροφή - Κατανόηση του «πώς» και του «γιατί»
όταν πρόκειται για τη σχέση σας με το φαγητό

Ξεχάστε τις θαυματουργές δίαιτες. Όταν πρόκειται για την παχυσαρκία, η αλλαγή του τρόπου που τρώτε σημαίνει πολύ περισσότερα από την κατανάλωση λιγότερων θερμίδων. Αντ’ αυτού, ο επαγγελματίας υγείας θα λάβει υπόψη τις διατροφικές σας συνήθειες κατά την ανάπτυξη του προγράμματος διαχείρισης βάρους σας.

Για παράδειγμα, υπάρχει κάποια συγκεκριμένη ώρα της ημέρας που διατρέχετε τον μεγαλύτερο κίνδυνο υπερφαγίας ή κατανάλωσης ανθυγιεινών τροφών;

Πού τρώτε συνήθως; Τρώτε όταν νιώθετε κουρασμένοι, αγχωμένοι ή λυπημένοι; Πώς νιώθετε το αίσθημα πληρότητας μετά από ένα γεύμα; Όλες αυτές οι ερωτήσεις παρέχουν στοιχεία που θα σας βοηθήσουν να προχωρήσετε προς μια πιο βιώσιμη σχέση με το φαγητό.

Αυξημένη σωματική δραστηριότητα

Δεν χρειάζεται να τρέχετε Μαραθώνιο κάθε μέρα. Αρχικά, η απλή προσθήκη λίγης επιπλέον κίνησης στην καθημερινότητα σας μπορεί να έχει μεγάλη σημασία. Εάν κάθεστε πολύ κατά τη διάρκεια της ημέρας, το ανασήκωμα από την καρέκλα και η μετακίνηση για μερικά λεπτά κάθε ώρα μπορεί να κάνει τη διαφορά. Το ίδιο και το περπάτημα στα μαγαζιά ή οι σκάλες, αν αυτό είναι δυνατόν.

Αυτό που έχει σημασία είναι να βρίσκετε τρόπους ώστε να είστε σωματικά δραστήριοι σε καθημερινή βάση. Ο στόχος είναι 150 λεπτά (2,5 ώρες) σωματικής δραστηριότητας την εβδομάδα. Μπορείτε σταδιακά να αυξήσετε το επίπεδο της σωματικής δραστηριότητας με την προσθήκη νέων συνηθειών στη ζωή σας τις οποίες μπορείτε να απολαύσετε και να διατηρήσετε με την πάροδο του χρόνου.

Συμπεριφορική θεραπεία

Το σώμα και το μυαλό μας είναι βαθιά συνδεδεμένα. Οι επαγγελματίες υγείας που ασχολούνται με την συμπεριφορική θεραπεία, εργάζονται με τις ψυχολογικές πτυχές της διαχείρισης του βάρους, βοηθώντας σας να προσδιορίσετε τα μοτίβα σκέψης, συναισθημάτων και συμπεριφοράς τα οποία π.χ. καθοδηγούν την πρόσληψη τροφής και την επακόλουθη αύξηση του βάρους.

Ο στόχος αυτής της θεραπείας είναι να σας δώσει τα εργαλεία ώστε να αναπτύξετε δεξιότητες για να αλλάξετε αυτά τα μοτίβα και να σας βοηθήσει να διατηρήσετε την απώλεια βάρους και τα οφέλη της για την υγεία, μακροπρόθεσμα.

Υποκατάστατα γευμάτων / χαμηλές σε θερμίδες δίαιτες

Τα υποκατάστατα γευμάτων είναι προϊόντα ελεγχόμενης θερμιδικής αξίας τα οποία περιέχουν τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία τα οποία είναι απαραίτητα συστατικά που ο οργανισμός χρειάζεται σε μικρές ποσότητες για τη σωστή λειτουργία του. Τα υποκατάστατα γευμάτων έχουν συνήθως υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες και χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και υδατάνθρακες.

Τα υποκατάστατα γευμάτων μπορεί να αποτελούν μέρος ενός προγράμματος διατροφής υπό κλινική επίβλεψη το οποίο περιλαμβάνει την υποκατάσταση ενός ή περισσότερων γευμάτων την ημέρα με τροφές που παρέχουν συγκεκριμένο αριθμό θερμίδων, για παράδειγμα μεταξύ 800 και 1200 θερμίδων την ημέρα.

Φαρμακευτική αγωγή για την παχυσαρκία

Όπως ακριβώς δεν μπορούμε να ελέγξουμε τη θερμοκρασία του σώματός μας με τη δύναμη της σκέψης μας, έτσι δεν μπορούμε επίσης να ελέγξουμε συνειδητά μερικές από τις βιολογικές διεργασίες που επηρεάζουν την όρεξή μας. Σε αυτό ακριβώς το σημείο είναι που διαδραματίζουν κάποιο ρόλο οι διαθέσιμες φαρμακευτικές αγωγές για την παχυσαρκία, οι οποίες επιδρούν σε αυτές τις διαφορετικές βιολογικές διεργασίες.

Οι διαθέσιμες φαρμακευτικές αγωγές λειτουργούν με διαφορετικούς τρόπους. Ορισμένες φαρμακευτικές αγωγές για την παχυσαρκία βοηθούν στη ρύθμιση της όρεξης και στη μείωση της ημερήσιας πρόσληψης τροφής. Αυτό σας βοηθά να τρώτε λιγότερο και διευκολύνει τις αλλαγές στον τρόπο ζωής σας.

Άλλες φαρμακευτικές αγωγές σας βοηθούν να χάσετε βάρος αλλάζοντας τον τρόπο με τον οποίο το σώμα σας απορροφά τις τροφές. Για παράδειγμα μειώνοντας την ποσότητα λίπους που απορροφάται από το σώμα σας.

Βαριατρική χειρουργική

Σε γενικές γραμμές, οι βαριατρικές χειρουργικές επεμβάσεις μειώνουν την όρεξη και την ποσότητα του φαγητού που μπορεί να καταναλώσει ένα άτομο σε ένα γεύμα. Έχει αποδειχθεί ότι προκαλούν μεταβολικές και ορμονικές αλλαγές, οι οποίες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση του βάρους. Οι ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν αποτρέπουν την επαναπρόσληψη του βάρους.

A professional in a grey jacket taking some notes and talking to a patient; office

Ανακαλύψτε τρόπους και θεραπευτικές παρεμβάσεις  που λειτουργούν για εσάς

Ο γιατρός σας θα σας βοηθήσει να αναπτύξετε ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα διαχείρισης βάρους. Αλλά δεν μπορεί να προβλέψει πώς θα ανταποκριθείτε στις διαφορετικές θεραπείες που συνιστά. Είμαστε όλοι διαφορετικοί και αυτό σημαίνει ότι η ανταπόκρισή μας στις θεραπείες θα είναι επίσης πολύ προσωπική.

Αυτός είναι ο λόγος που ο γιατρός σας μπορεί να προσαρμόσει το πρόγραμμα διαχείρισης βάρους στην πορεία της προσπάθειάς σας, ανάλογα με την ανταπόκριση του οργανισμού σας και τις ανάγκες της υγείας σας.

Πλατό στην απώλεια βάρους

Ανεξάρτητα από τις θεραπευτικές προσεγγίσεις που διαμορφώνουν το πρόγραμμα διαχείρισης βάρους σας, σε κάποιο σημείο η απώλεια βάρους θα σταματήσει. Αυτό το σημείο είναι γνωστό ως πλατό της απώλειας βάρους ή/και «όριο βάρους». Αποτελεί αναπόφευκτο μέρος της πορείας της απώλειας βάρους το οποίο μπορεί είτε να σας απογοητεύσει ή / και να σας αποθαρρύνει.

Το πλατό της απώλειας βάρους, ωστόσο, είναι αποτέλεσμα των φυσικών προσαρμογών στην απώλεια βάρους. Έτσι, το σώμα ανταποκρίνεται σε αυτό σταδιακά και συχνά υποσυνείδητα αυξάνει την πρόσληψη τροφής και επιβραδύνει την κατανάλωση ενέργειας. Μελέτες έχουν δείξει ότι αυτό μπορεί να διαρκέσει χρόνια. Δεν είναι περίεργο ότι 8 στα 10 άτομα καταλήγουν να ανακτήσουν το βάρος που έχασαν μακροπρόθεσμα. Αυτό είναι μια ακόμα απόδειξη ότι παρά τις καλύτερες προθέσεις μας, η βιολογία μας συχνά έχει τους δικούς της στόχους που τέθηκαν κατά τη διάρκεια των εκατομμυρίων χρόνων της φυσικής εξέλιξης μας.

Οι άνθρωποι που νιώθουν ότι σταματούν να χάνουν βάρος συχνά αναρωτιούνται: «Τι νόημα έχει; Αφού δεν λειτουργεί πια!» ή «Κόλλησα. Αφού οι προσπάθειές μου δεν αποδίδουν πια, ας σταματήσω».

Ωστόσο, αυτό που συχνά δεν αντιλαμβανόμαστε είναι ότι η διατήρηση της απώλειας βάρους είναι μια εξίσου μεγαλειώδης προσπάθεια κι ένα τεράστιο επίτευγμα, δεδομένων όλων των αντίθετων δυνάμεων που ασκούνται.  

Επιπλέον, να θυμάστε ότι οι θεραπείες τις οποίες ακολουθείτε ενδέχεται να εξακολουθούν να λειτουργούν στο παρασκήνιο «δαμάζοντας» την ατίθαση βιολογία, ακόμα και αν δεν βλέπετε τον αριθμό στη ζυγαριά να βελτιώνεται διαρκώς. Τι γίνεται όμως εάν η απώλεια βάρους που καταφέρατε δεν είναι αρκετή για να δείτε βελτιώσεις στην υγεία ή την ποιότητα ζωής σας; Θα πρέπει να είστε εξίσου υπερήφανοι για τις προσπάθειες που καταβάλατε και την αποφασιστικότητα που επιδείξατε για να φτάσετε στο σημείο που βρίσκεστε σήμερα. Συνεχίστε την προσπάθεια και κλείστε ραντεβού με τον γιατρό σας για να εξετάσετε το πρόγραμμα διαχείρισης τους βάρους σας, προκειμένου να δείτε εάν η θεραπευτική προσέγγιση πρέπει να εντατικοποιηθεί ή να προσαρμοστεί.

* Ορισμένες θεραπείες μπορεί να έχουν παρενέργειες. Αυτές οι πληροφορίες δεν θα πρέπει να θεωρούνται συμβουλές ή συστάσεις θεραπείας. Να απευθύνεστε πάντα στον γιατρό σας για θεραπευτικές συμβουλές.

Βιβλιογραφικές αναφορές
  • Puhl RM & Heuer CA. Obesity Stigma: Important Considerations for Public Health. American Journal of Public Health 2010; 100:6:1019-1028.
  • Freedhoff Y. & Sharma A.M. Best Weight – A practical guide to office-based obesity management. Canadian Obesity Network 2010.
  • Wadden TA et al. Overview of the Treatment of Obesity in Adults. In: Thomas A. Wadden & George A. Bray (eds.). Handbook of Obesity Treatment. New York: Guilford Press 2018;283-308.
  • Kushner RF & Kahan S. The Emerging Field of Obesity Medicine. In: Thomas A. Wadden & George A. Bray (eds.). Handbook of Obesity Treatment. New York: Guilford Press 2018;413-452.
  • Berthoud H, Münzberg H., & Morrison, C.D. Blaming the brain for obesity. Gastroenterology 2017;152(7):1728-1738.
  • WHO: Recommended levels of physical activity for adults aged 18 - 64 years. https://www.who.int/teams/health-promotion/physical-activity/physical-activity-and-adults (Τελευταία πρόσβαση 11/11/2020)
  • Gomez-Rubalcava S, Stabbert K & Phelan S. Behavioral Treatment of Obesity. In: Thomas A Wadden & George A Bray (eds.). Handbook of Obesity Treatment. New York: Guilford Press 2018.
  • Forman E & Butryn M. Effective Weight Loss: An Acceptance-Based Behavioral Approach - Treatments That Work (Workbook Ed.). New York: Oxford University Press 2016.
  • Butryn ML, Webb V & Wadden TA. Behavioral treatment of obesity. Psychiatric Clinics 2011; 34(4):841-859.
  • Li M &Cheung BMY. Pharmacotherapy for obesity. British Journal of Clinical. Pharmacology 2009; 68:804–810.
  • Stefanidis A & Oldfield BJ. Neuroendocrine mechanisms underlying bariatric surgery: Insights from human studies and animal models. Journal of Neuroendocrinology 2017; 29:e12534.
  • Schmidt JB et al. Effects of RYGB on energy expenditure, appetite and glycaemic control: a randomized controlled clinical trial. International Journal of Obesity 2016; 40:281–290.
  • Xulong S et al. From Genetics and Epigenetics to Precision treatment of obesity: Gastroenterology Report 2017; 5(4):266–270.
  • Vanwormer FM et al. Weight-Loss Outcomes: A Systematic Review and Meta-Analysis of Weight-Loss Clinical Trials with a Minimum 1-Year Follow-Up. J Am Diet Assoc. 2007. 107:1755-1767.
  • Rosenbaum M et al. Long-term persistence of adaptive thermogenesis in subjects who have maintained a reduced body weight. Am J Clin Nutr. 2008; 88:906–912.
  • Schwartz A & Doucet É. Relative changes in resting energy expenditure during weight loss: a systematic review. Obesity Reviews. 2010; 11:531–547.
  • Hall KD & Kahan S. Maintenance of lost weight and long-term management of obesity. Medical Clinics of North America 2018; 102(1):183-197.
  • Tsai AG & Wadden TA. Treatment of Obesity in Primary Care. In: Thomas A Wadden & George A Bray (eds.). Handbook of Obesity Treatment. New York: Guilford Press 2018; 453-465.
  • Wharton S. et al. Obesity in adults: a clinical practice guideline.  CMAJ 2020 August 4;192:E875-91. doi: 10.1503/cmaj.191707
  • Lorenzo Di. N. et al. Clinical practice guidelines of the European Association for Endoscopic Surgery (EAES) on bariatric surgery: update 2020 endorsed by IFSO‑EC, EASO and ESPCOP. Surgical Endoscopy (2020) 34:2332–2358

Σχετικά άρθρα

Τι είναι ο δείκτης μάζας σώματος (ΔΜΣ);
Εργαλεία | 5 λεπτά ανάγνωσης

Τι είναι ο δείκτης μάζας σώματος (ΔΜΣ);

Ο δείκτης μάζας σώματος (ΔΜΣ) είναι ένας αριθμός που υπολογίζεται από το βάρος και το ύψος σας. Δεν είναι ένας ακριβής υπολογισμός του ποσοστού του σωματικού λίπους, αλλά είναι ένας εύκολος τρόπος για να προσδιορίσετε το σημείο στο οποίο βρίσκεται το βάρος σας στο εύρος μεταξύ του υγιούς και μη υγιούς βάρους.

Απώλεια βάρους μετά το απαγορευτικό της νόσου Covid-19
Obesity Care | 5 λεπτά ανάγνωσης

Απώλεια βάρους μετά το απαγορευτικό της νόσου Covid-19

Πολλοί από εμάς πήραμε βάρος κατά τη διάρκεια του lockdown λόγω της νόσου COVID-19. Ποια είναι τα βήματα εάν πήρατε μερικά επιπλέον κιλά μετά το lockdown: δοκιμάζετε άλλη μια δίαιτα, κάνετε εγγραφή σε κάποιο γυμναστήριο ή σκέφτεστε να επικοινωνήσετε με τον αρμόδιο επαγγελματία υγείας;

Συνεργαστείτε με τον γιατρό σας και οργανώστε ένα πλάνο
Συμβουλές | 5 λεπτά ανάγνωσης

Συνεργαστείτε με τον γιατρό σας και οργανώστε ένα πλάνο

Η παχυσαρκία είναι μια περίπλοκη νόσος, όχι όμως απαραίτητα και η θεραπεία της. Οι καταρτισμένοι επαγγελματίες υγείας έχουν τις γνώσεις και τα εργαλεία για να αναπτύξουν ένα θεραπευτικό πλάνο που λειτουργεί για εσάς.