Eftir Tinu Vilsbøll, prófessor við Kaupmannahafnarháskóla og
yfirlækni á Steno Diabetes Center í Kaupmannahöfn
Það getur verið erfitt að byrja að tala um offitu – líka við lækninn.
Staðreyndin er að alltof margir þeirra sem eru með offitu reyna að
meðhöndla þyngdina sjálfir, en þannig þarf það ekki að vera.
Það er frábært að þú viljir tala um offituna, af því að samtalið við
lækninn er mikilvægt. En það er líka mikilvægt að þú íhugir, fyrir
samtalið, hvaða væntingar þú hefur til þín og hvaða væntingar þú hefur
til læknisins, þannig að þú sért undirbúin/-n og tilbúin/-n fyrir
samtalið við lækninn.
Hér eru tíu góð ráð sem geta hjálpað þér í gang með þær hugmyndir
sem þú hefur um þyngdartap og mikilvægt er að þú talir um þessar
hugmyndir við lækninn, þannig að þið getið í sameiningu gert meðferðaráætlun.
10 spurningar sem þú getur spurt lækninn:
1. Ég vil gjarnan léttast, af því að (hér skaltu íhuga mikilvægustu
ástæðuna), getur þú hjálpað mér?
Það er mikilvægt að læknirinn viti af hverju þú vilt léttast. Það
gefur tilefni til að ræða hvernig þyngdin hefur verið fram að þessu og
hvernig þú vilt hafa framtíðina.
2. Hvað gerir þú í tengslum við þyngdartap?
Þetta er mikilvæg spurning vegna þess að það er ekki nein ein leið
sem hentar öllum. Það þýðir að rannsóknir, mat og meðferð er breytileg
og mun fara eftir þínum aðstæðum, heilsufarsvandamálum og hugsanlega
fyrri meðferðum.
3. Hver annar en þú getur hjálpað mér með mitt þyngdartap?
Þú getur ekki gert ráð fyrir að læknirinn sé sérfræðingur í öllu. En
þú getur gert ráð fyrir að læknirinn viti hvenær á að vísa þér til
annars sérfræðings.
4. Hvaða meðferðarmöguleikar eru fyrir hendi?
Það er engin töfralausn í boði. Bæði þú og læknirinn þinn þurfið að
vera meðvituð um að ferlið í átt að þyngdartapi getur verið langt og
það getur tekið á. Best er ef þverfaglegt teymi kemur að meðferðinni
en huga þarf að lífsstíl, hreyfingu, næringu og andlega þættinum. Á
Íslandi eru fáar lyfjameðferðir í boði og einhverjum stendur til boða
að fara í efnaskiptaaðgerð. Þú skalt, í samvinnu við lækninn þinn,
skoða hvaða meðferðir henta þér best.
5. Hvað telur þú að sé raunhæft markmið með tilliti til varanlegs
þyngdartaps – og hvernig er hægt að styrkja þau markmið?
Þessi spurning hjálpar þér að komast að tvennu: hvort læknirinn hefur
náð árangri í sinni aðkomu að meðferð offitu og hvort læknirinn fylgi
sjúklingunum sínum eftir á meðferðartímabilinu. Þetta er mikilvægt því
að þú vilt hafa lækni sem hefur áhuga á langtímameðferð.
6. Hverjum hefur þú reynslu af að hafa með í ráðum í tengslum við þyngdartap?
Læknirinn á að hjálpa þér að finna góð og raunhæf markmið. En það er
líka jafn mikilvægt að þú fáir stuðning í ferlinu og að þú segir frá
hvernig stuðning þú þarft. Það fer eftir meðferðinni þinni, en
næringarfræðingur og sérfræðingur í hreyfingu gætu verið góður
stuðningur, en stuðningshópar, staðbundnir og/eða á netinu geta líka
verið mjög góð leið til að skiptast á reynslu og viðhalda hvatningu
til þyngdartaps.
7. Hversu oft mun ég koma í viðtal til þín?
Því oftar, því betra. Viðtölin þín við lækninn hafa þann tilgang að
styðja við þig, halda þér við áætlunina og ef til vill að aðlaga
meðferðina eftir þörfum. En viðtölin eru ef til vill ekki alltaf við
lækninn – þau eiga líka að vera við aðra meðferðaraðila sem tengjast þyngdartapsmeðferðinni.
8. Hvað kemur það til með að kosta að fara í þyngdartapsferli?
Kostnaðurinn sem tengist þyngdartapi er mjög breytilegur, allt eftir
því hvaða meðferðaráætlun er gerð fyrir þig. En það er mikilvægt að þú
vitir hvað þú þarft sjálf/-ur að borga, svo að þú getir líka gert
raunhæfa fjárhagsáætlun.
9. Hvenær á að taka á því ef áætlunin virkar ekki?
Offita er flókin. Til þess að meðferð beri árangur þarft þú
einstaklingsbundna meðferðaráætlun, sem hentar þínum þörfum
nákvæmlega. Slík áætlun á að fela í sér raunhæf markmið og reglubundið
mat. Það getur verið nauðsynlegt að aðlaga meðferðaráætlunina, en það
fer eftir árangrinum. Það er mikilvægt að þú og læknirinn í
sameiningu, séuð ávallt að meta hvort þörf sé á að aðlaga áætlunina.
10. Hefur þú áhuga á að við vinnum saman að mínu þyngdartapi?
Þetta getur hljómað eins og mjög beinskeytt spurning, en það er
mikilvægt að þú upplifir að þú sért í góðum höndum. Þú þarft einhvern
sem hefur áhuga á að vera hreinskilinn félagi þinn á þessari vegferð
að þyngdartapi og sem tekur á sig hluta af ábyrgðinni á árangri þínum.
Tina Vilsbøll er prófessor og yfirlæknir og hún telur að meðferðaraðilar
ættu að vera miklu færari í því að grípa tækifæri til umræðna þegar þeir
taka á móti sjúklingi með offitu. Einnig dreymir hana um að meðferð
einstaklinga með offitu verði allt önnur í framtíðinni.
Per Nielsen, formaður í Landssamtökum fólks með ofþyngd þekkir vel
hvernig það er að upplifa fordóma
Per Nielsen er formaður í Landssamtökum fólks með ofþyngd en margir
félaganna hafa upplifað fordóma. Lestu hér um það hvernig Per upplifir
þróunina í samfélaginu og hvar hann telur að skorti þekkingu.
The site you are entering is not the property of, nor managed by,
Novo Nordisk. Novo Nordisk assumes no responsibility for the content
of sites not managed by Novo Nordisk. Furthermore, Novo Nordisk is not
responsible for, nor does it have control over, the privacy policies
of these sites.