เราไม่ตัดสินใจที่จะ หิว หรืออิ่มหลังมื้ออาหารด้วยตัวเอง จริงไหม? หิว หรือ อิ่ม เราเพียงแค่รู้สึก และตอบสนองเช่น กิน หรือไม่กิน

เช่นเดียวกับที่เราไม่เข้าใจว่า ทำไมเราจึงชอบกินช็อกโกแลตมากกว่าแอปเปิ้ลเขียว ทั้ง ๆ ที่เราตั้งใจมาอย่างดีตั้งแต่เช้าว่าจะเลือกกินอาหารที่ดีต่อสุขภาพ

ดังนั้น หากพฤติกรรมการรับประทานและการเลือกอาหารของเราไม่ได้อยู่ในความควบคุมอย่างมีสติของเราทั้งหมด และบางครั้งก็ขัดต่อความตั้งใจของเรา แรงผลักดันอื่น ๆ ที่ส่งผลอยู่คืออะไร ทำงานอย่างไร และเหตุใดแรงผลักดันเหล่านี้จึงมักจะทำลายแผนการของเรา
 

“ความต้องการในการหาสารอาหาร เพื่อสร้างพลังงานเป็นแรงผลักดันที่สำคัญในชีววิทยาของสิ่งมีชีวิตทั้งหมด เราทุกคนต้องการอาหารเพื่อความอยู่รอด ดังนั้นจึงไม่น่าแปลกใจที่ร่างกายของเรามีระบบที่ซับซ้อนในการควบคุมการบริโภคอาหาร ซึ่งขับเคลื่อนด้วย ฮอร์โมน” กล่าวโดย Joseph Proietto ศาสตราจารย์ด้านการแพทย์ที่ University of Melbourne

ดูเหมือนว่าฮอร์โมนทําหน้าที่เหมือนสารเคมีที่ส่งสารระหว่างร่างกายและสมองที่ประสานพฤติกรรมการรับประทานและการเลือกอาหารของเรา  

ฮอร์โมนเหล่านี้หมุนเวียนอยู่ในเลือดและมาจากเนื้อเยื่อในส่วนต่าง ๆ ของร่างกายที่ทำหน้าที่รับและกักเก็บพลังงาน รวมทั้งระบบทางเดินอาหาร (ซึ่งรับและย่อยอาหาร) เนื้อเยื่อไขมัน (ซึ่งกักเก็บพลังงานในรูปแบบไขมัน) และตับอ่อน (ซึ่งสร้างฮอร์โมนที่เกี่ยวข้องกับการกักเก็บพลังงาน เช่น อินซูลิน)

ฮอร์โมนเหล่านี้หมุนเวียนอยู่ในเลือดและมาจากเนื้อเยื่อในส่วนต่าง ๆ ของร่างกายที่ทำหน้าที่รับและกักเก็บพลังงาน รวมทั้งระบบทางเดินอาหาร (ซึ่งรับและย่อยอาหาร) เนื้อเยื่อไขมัน (ซึ่งกักเก็บพลังงานในรูปแบบไขมัน) และตับอ่อน (ซึ่งสร้างฮอร์โมนที่เกี่ยวข้องกับการกักเก็บพลังงาน เช่น อินซูลิน
 

ฮอร์โมนบางชนิดมีหน้าที่กระตุ้นความหิว (เรียกกันว่า “ฮอร์โมนความหิว”) ในขณะที่ฮอร์โมนบางชนิดมีหน้าที่ทำให้เรารู้สึกอิ่ม (เรียกกันว่า “ฮอร์โมนความอิ่ม”)

ด้านล่างนี้เป็นภาพรวมอย่างง่าย ของฮอร์โมนที่เกี่ยวข้องกับการควบคุมความอยากอาหาร คุณจะเห็นว่าฮอร์โมนต่าง ๆ ถูกปล่อยออกมาจากร่างกายอย่างไร และส่งผลต่อความอยากอาหารของคุณอย่างไร
 

เมื่ออิ่มแล้ว กระเพาะอาหารจะลดความต้องการที่จะรับประทานอาหารของเราโดยการผลิตฮอร์โมนความหิวให้น้อยลง และส่งข้อความไปยังสมองเพื่อให้เราหยุดรับประทานอาหาร ในขณะเดียวกัน ระดับฮอร์โมนความอิ่มจะเพิ่มขึ้นหลังอาหาร และถึงจุดสูงสุดระหว่าง 30 ถึง 60 นาทีต่อมา

การส่งข้อความระหว่างฮอร์โมนความหิวและฮอร์โมนความอิ่มนี้ช่วยให้สมองของเราควบคุมพฤติกรรมการทานอาหารของเรา ฮอร์โมนอีกชุดหนึ่งสามารถชี้นําตัวเลือกอาหารของเราและกระตุ้นให้เรารับประทานอาหาร แม้ว่าเราจะไม่รู้สึกหิวก็ตาม   
 

ดูเหมือนว่าระดับฮอร์โมนจะเปลี่ยนไปเมื่อเราลดน้ำหนัก การศึกษาวิจัยหลายโครงการพบว่าการลดน้ำหนักที่เกิดจากอาหารสัมพันธ์กับการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนที่ทำให้น้ำหนักกลับมาเพิ่มขึ้น 

หลังจากการลดน้ำหนัก ระดับฮอร์โมนความอิ่มจะลดลงและระดับฮอร์โมนความหิวเพิ่มขึ้น การเปลี่ยนแปลงเหล่านี้นําไปสู่ความหิวเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ลดความรู้สึกอิ่มและเผาผลาญแคลอรี่น้อยลง การเปลี่ยนแปลงเหล่านี้อาจใช้เวลานานถึงสามปีและอาจเป็นส่วนหนึ่งของเหตุผลที่ว่าทําไมคน 8 ใน 10 คนถึงกลับมามีน้ำหนักเพิ่มขึ้น หลังจากการลดน้ำหนักในระยะยาว

การค้นพบเหล่านี้บ่งชี้ว่าการยับยั้งความหิวหลังจากลดน้ำหนัก อาจช่วยให้ผู้คนรักษาน้ำหนักที่ลดลงแล้วไว้ได้
 

สิ่งสําคัญคือต้องจําไว้ว่าเราไม่สามารถควบคุมฮอร์โมนของเราได้ เมื่อเรารู้สึกหิว เป็นเรื่องยากมากที่จะไม่กิน ไม่ว่าเราจะพยามแค่ไหนก็ตาม แต่การเรียนรู้ว่าฮอร์โมนของเราทํางานอย่างไรจะช่วยให้เราเข้าใจว่า วิธีและกลยุทธ์ใดอาจจําเป็นต่อการจัดการน้ำหนักของเราอย่างมีประสิทธิภาพ