Συχνά φαίνεται ότι υπάρχει πάντα μια «νέα τάση» όσον αφορά τις μεθόδους διαχείρισης βάρους. Η διαλειμματική νηστεία είναι μία από αυτές τις μεθόδους που τα τελευταία χρόνια κερδίζει σταδιακά δημοτικότητα, ιδιαίτερα η δημοφιλής προσέγγιση 5:2. Για όσους έχουν δοκιμάσει διάφορες μεθόδους διαχείρισης βάρους, μπορεί να είναι δύσκολο να καταλάβουν τι λειτουργεί καλύτερα σε προσωπικό επίπεδο. Οι παρακάτω συχνές ερωτήσεις βασίζονται στην επιστήμη (αν και η επιστημονική έρευνα είναι ακόμα σε εξέλιξη και περιορισμένη σε ορισμένους τομείς), ώστε να μπορέσετε να κατανοήσετε καλύτερα τα οφέλη και τους περιορισμούς της διαλειμματικής νηστείας.

Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι τα άτομα που ζουν με παχυσαρκία είναι πιο πιθανό να έχουν ελλείψεις μικροθρεπτικών συστατικών, συμπεριλαμβανομένης της έλλειψης σιδήρου ή βιταμίνης D. Ως εκ τούτου, είναι καλό να μιλήστε με κάποιον επαγγελματία υγείας πριν αρχίσετε να περιορίζετε τη διατροφή σας, καθώς μπορεί να πραγματοποιήσει τις απαραίτητες αξιολογήσεις για την υποστήριξη της υγείας σας.

Συχνές ερωτήσεις:

1. Τι είναι η διαλειμματική νηστεία και πώς την ακολουθώ;

Η διαλειμματική νηστεία είναι ένας ευρύς όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει ένα πρόγραμμα περιορισμού της πρόσληψης θερμίδων σε συγκεκριμένες ώρες της ημέρας ή της εβδομάδας. Αυτό οδηγεί σε χρονικές περιόδους που είναι γνωστές ως εκτεταμένη νηστεία, κατά τις οποίες η πρόσληψη θερμίδων είναι συνήθως γύρω στο 25% των ενεργειακών σας αναγκών. Σε ημέρες νηστείας η πρόσληψη θερμίδων περιορίζεται σημαντικά, συνήθως σε 500-600 θερμίδες (5:2 μέθοδος).

Μία από τις πιο δημοφιλείς και γνωστές μεθόδους διαλειμματικής νηστείας είναι η προσέγγιση 5:2, όπου η παρατεταμένη νηστεία πραγματοποιείται για 2 μη συνεχόμενες ημέρες την εβδομάδα. Μία άλλη συνηθισμένη προσέγγιση είναι η «διατροφή με χρονικό περιορισμό», όπου η κατανάλωση τροφής επιτρέπεται σε μια περίοδο 8 ωρών μέσα στην ημέρα, με αποτέλεσμα η περίοδος παρατεταμένης νηστείας να διαρκεί 16 ώρες ημερησίως.

Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι πολλοί άνθρωποι σε όλο τον κόσμο νηστεύουν για θρησκευτικούς λόγους και αυτό δεν πρέπει να συγχέεται με τη διαλειμματική νηστεία. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια του ιερού μήνα του Ραμαζανιού πολλοί νηστεύουν κάθε μέρα, από την ανατολή έως τη δύση του ήλιου. 

2. Πώς συγκρίνεται η διαλειμματική νηστεία σε σχέση τις δημοφιλείς δίαιτες;

Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι η επιστημονική έρευνα για τη διαλειμματική νηστεία βρίσκεται υπό εξέλιξη. Πρόσφατα, ερευνητές που μελέτησαν περίπου 600 συμμετέχοντες με υπερβολικό βάρος ή παχυσαρκία, διαπίστωσαν ότι όταν ακολουθούσαν μια προσέγγιση διαλειμματικής νηστείας, έχαναν κατά μέσο όρο 4-8% του σωματικού τους βάρους σε διάστημα έξι μηνών. Σε σύγκριση με άλλες δίαιτες που απαιτούν συνεχή περιορισμό της πρόσληψης ενέργειας, επιτεύχθηκαν παρόμοια επίπεδα απώλειας βάρους.

Όταν συγκρίνετε μεθόδους διαχείρισης βάρους, είναι σημαντικό να μην εξετάζετε μόνο το πόσο βάρος ενδέχεται να χάσετε. Η δημοφιλής και καλά μελετημένη μεσογειακή διατροφή, όπου η πρόσληψη τροφής μπορεί να χαρακτηριστεί από υψηλά επίπεδα τροφίμων φυτικής προέλευσης και χαμηλά επίπεδα επεξεργασμένων τροφίμων, επιτυγχάνει παρόμοιο επίπεδο απώλειας βάρους, όμως έχει μεγαλύτερη επίδραση στο καρδιαγγειακό σας σύστημα. Μια πρόσφατη ισπανική μελέτη διαπίστωσε ότι μια μεσογειακή διατροφή χωρίς περιορισμούς ενέργειας μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο ενός μείζονος καρδιαγγειακού συμβάντος έως και 30%. Η μελέτη αυτή επικεντρώθηκε ειδικά σε άτομα που ζουν σε μεσογειακές χώρες με υφιστάμενο υψηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο, οπότε είναι σημαντικό να κατανοήσετε το δικό σας σώμα όταν συγκρίνετε μεθόδους διαχείρισης βάρους. Μπορείτε να μάθετε περισσότερα για τα οφέλη της απώλειας βάρους στο καρδιαγγειακό σας σύστημα εδώ.

Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι όταν πρόκειται για απώλεια βάρους, οι αλλαγές στη διατροφή σας είναι μόνο ένα κομμάτι της μακροπρόθεσμης διαχείρισης. Ένας επαγγελματίας υγείας είναι σε θέση να σας συστήσει ένα πρόγραμμα διαχείρισης βάρους που ταιριάζει καλύτερα στον τρόπο ζωής σας, καθώς δεν υπάρχει μία μέθοδος που να ταιριάζει σε όλους όταν πρόκειται για τη διαχείριση βάρους.

3. Πώς επηρεάζει η διαλειμματική νηστεία τον ΔΜΣ σας;

Ο Δείκτης Μάζας Σώματος, συχνά αναφερόμενος ως ΔΜΣ, είναι μια μέτρηση του ύψους σε σχέση με το βάρος. Είναι ο πιο συνηθισμένος τρόπος αξιολόγησης του υπερβολικού βάρους και της παχυσαρκίας. Για παράδειγμα, ένας ΔΜΣ 25 kg/m2 ή ≥ 30 kg/m2, υποδηλώνει υπερβολικό βάρος και παχυσαρκία αντίστοιχα. Ο ΔΜΣ έχει περιορισμούς ως μοναδικός δείκτης υγείας, και η απώλεια βάρους δεν αντικατοπτρίζει πάντα βελτίωση στην σύσταση σώματος ή μεταβολική υγεία

Για ορισμένους ανθρώπους η διαλειμματική νηστεία μπορεί να οδηγήσει σε μείωση του ΔΜΣ αν και, παρά την ευρεία χρήση του στην ιατρική κοινότητα, ο ΔΜΣ από μόνος του ως μέσο μέτρησης παχυσαρκίας έχει περιορισμούς που θα πρέπει να γνωρίζετε όταν χρησιμοποιείτε τον δείκτη ως μέτρο υγείας..

4. Πρέπει να περιορίσετε την πρόσληψη τροφής εάν σας έχει συνταγογραφηθεί φαρμακευτική αγωγή για τη διαχείριση βάρους;

Όταν μιλάτε με κάποιον επαγγελματία υγείας σχετικά με το βάρος σας, μπορεί να σας συνταγογραφήσει κάποιο φάρμακο για τη διαχείριση βάρους. Υπάρχουν διάφοροι τύποι φαρμάκων για τη διαχείριση βάρους, οι οποίοι δρουν με τη χημεία του εγκεφάλου σας που προκαλεί αύξηση βάρους και εμποδίζει την απώλεια βάρους. Τα φάρμακα διαχείρισης βάρους συνταγογραφούνται από επαγγελματίες υγείας ως μια μακροπρόθεσμη προσέγγιση για την απώλεια βάρους και με τη συνεχή χρήση μπορούν να περιορίσουν την επαναπρόσληψη βάρους.

Η φαρμακευτική αγωγή πρέπει πάντα να λαμβάνεται παράλληλα με αλλαγές στη διατροφή και τη σωματική άσκηση, και όχι ως εναλλακτική λύση.

Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, για ορισμένους η νηστεία αποτελεί θρησκευτική πρακτική και όχι ένα εργαλείο για τη διαχείριση βάρους. Μελέτες σχετικά με το κατά πόσον τα φάρμακα για τη διαχείριση βάρους εξακολουθούν να είναι αποτελεσματικά κατά τη διάρκεια περιόδων νηστείας, έχουν δείξει μέχρι στιγμής ότι δεν υπάρχει καμία αλλαγή στον τρόπο δράσης τους. Ωστόσο, ορισμένα φάρμακα διαχείρισης βάρους μπορούν να επηρεάσουν τα επίπεδα σιδήρου, βιταμίνης D και άλλων θρεπτικών συστατικών. Οπότε είναι πραγματικά σημαντικό να συμβουλευτείτε τον επαγγελματία υγείας σας πριν ξεκινήσετε περιόδους νηστείας, όταν λαμβάνετε φαρμακευτική αγωγή για τη διαχείριση βάρους. Υπάρχει ανάγκη στενής παρακολούθησης από ειδικό όταν συνδυάζονται φαρμακευτικές θεραπείες με διαλειμματικη νηστεία, λόγω πιθανών αλληλεπιδράσεων και θρεπτικών ελλείψεων 

5. Διαφέρουν τα αποτελέσματα της διαλειμματικής νηστείας μεταξύ ανδρών και γυναικών;

Η έρευνα σχετικά με τις βιολογικές διαφορές μεταξύ των δύο φύλων για τη διαλειμματική νηστεία είναι περιορισμένη, ωστόσο δεν υπάρχει σημαντική διαφορά στον τρόπο με τον οποίο οι γυναίκες ανταποκρίνονται στη διαλειμματική νηστεία σε σχέση με τους άνδρες. Ενώ δεν υπάρχουν σημαντικές διαφορές, μελέτες όπως η Lin et al. (2021) συνεχίζουν να εξετάζουν πιθανές επιδράσεις φύλου και εμμηνόπαυσης.

6. Θα πρέπει να θεωρηθεί η διαλειμματική νηστεία ως μια μακροπρόθεσμη προσέγγιση στη διαχείριση βάρους;

Είναι σημαντικό ο γιατρός σας να καταρτίσει ένα πρόγραμμα διατροφής που να ανταποκρίνεται στις προσωπικές σας προτιμήσεις και στόχους αντιμετώπισης. Το πρόγραμμα αυτό μπορεί να εξετάσει μια ποικιλία παραγόντων που εξασφαλίζουν ασφαλή, διατροφικά επαρκή, οικονομικά προσιτή και κατάλληλη αλλαγή του τρόπου ζωής σας. Για ορισμένους η διαλειμματική νηστεία μπορεί να είναι κατάλληλη, αλλά υπάρχουν περιορισμένα στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι μπορεί να οδηγήσει σε μακροπρόθεσμη μείωση του βάρους.

Ο συνεχής περιορισμός των θερμίδων μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες πρόσληψης βάρους μακροπρόθεσμα, καθώς αυτός ο τύπος περιορισμού μπορεί να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο το σώμα σας σηματοδοτεί την πείνα, τον κορεσμό και τη ρύθμιση του βάρους. 

Σε περιπτώσεις που οι συμπεριφορικές παρεμβάσεις (δίαιτα και άσκηση) δεν αποδίδουν για τη διαχείριση του βάρους σας, η ψυχοθεραπεία, η φαρμακευτική αγωγή ή η βαριατρική χειρουργική επέμβαση μπορούν να σας βοηθήσουν να χάσετε βάρος και να αποτρέψετε την επαναπρόσληψή του. Για μακροπρόθεσμες στρατηγικές διαχείρισης του βάρους, είναι καλύτερο να μιλήσετε με κάποιον επαγγελματία υγείας, ο οποίος μπορεί να αξιολογήσει τον τρόπο ζωής σας και να σκεφτεί την καλύτερη προσέγγιση για εσάς. Η μακροχρόνια αποτελεσματικότητα δεν έχει ακόμη πλήρως αποδειχθεί και απαιτείται εξατομίκευση.