Samenwerken met je arts en een plan maken
Ben je begonnen met je vermageringstraject maar heb je nog geen resultaten gezien? Je kan een behandelingsplan opstellen met je arts. Hier vind je advies.
BE22CO00091 Mar 2023
Wat is obesitas?
Obesitas wordt door medische zorgverleners gedefinieerd als een complexe en progressieve ziekte waarbij overtollig of abnormaal lichaamsvet het risico op langdurige gezondheidscomplicaties veroorzaakt en verhoogt.1
De meest voorkomende manier om obesitas te classificeren is door gebruik te maken van de Body Mass Index (BMI) - een maatstaf die wordt berekend door het gewicht in kilogram te delen door het kwadraat van de lengte in meters.2 Bij de meeste mensen geeft een BMI van 25 kg/m² of meer een verhoogd risico op obesitas en symptomen van overgewicht en vereist het bijkomende evaluatie. Hoewel de BMI niet gelijk staat aan een diagnose van obesitas, wordt een BMI van 30 kg/m2 of meer geassocieerd met een verhoogd cardiovasculair risico en mortaliteit3. Iedereen met een BMI van 30 of hoger moet zijn of haar arts raadplegen voor ondersteuning.
De BMI is een objectieve manier om ondergewicht, normaal gewicht, overgewicht en obesitas bij volwassenen te classificeren. Binnen de officiële definitie van obesitas zijn er verschillende classificaties van de ziekte.3
| BMI Classificatie | Ondergewicht — Onder 18,5 kg/m² |
| Normaal gewicht — 18,5–24,9 kg/m² | |
| Overgewicht — 25,0–29,9 kg/m² | |
| Categorie I — 30,0-34,9 kg/m² | |
| Categorie II — 35,0–39,9 kg/m² | |
| Categorie III — 40 kg/m² en hoger |
Deze classificaties zijn een gestandaardiseerde meting en maken deel
uit van een internationaal erkende obesitasdefinitie.
Wat zijn de symptomen die vaak in verband worden gebracht met obesitas?
Naast een BMI van 30 kg/m² of meer zijn er andere symptomen van obesitas die van invloed kunnen zijn op je dagelijks leven. Symptomen van obesitas zijn onder meer:4
- moeite met lichamelijke activiteit zoals traplopen
- ademnood
- meer zweten
- snurken
- regelmatig een moe gevoel
- gewrichtspijn
- rugpijn
- weinig zelfvertrouwen en een laag zelfbeeld
- zich geïsoleerd voelen
- depressie, angst en stemmingsstoornissen
Als je een van deze symptomen ervaart, is het een goed idee om met
je arts te praten.
Hoe wordt obesitas gediagnosticeerd?
Een diagnose van obesitas kan een belangrijke stap zijn bij het behandelen en beheersen van obesitas.5
Het diagnosticeren van obesitas omvat meestal een beoordeling van levensstijl, medische en familiale voorgeschiedenis, een lichamelijk onderzoek en/of laboratoriumonderzoek.6
Om levensstijl, medische en familiegeschiedenis te beoordelen, kan een zorgverlener vragen stellen met betrekking tot je:6
- afkomst
- familievoorgeschiedenis
- voeding
- gewoonten wat betreft lichaamsbeweging en sport
- eetstoornissen
- depressie en andere stemmingsstoornissen
- genetica
- geneesmiddelen
- chronische stress
- rookgewoonten
Een lichamelijk onderzoek
Een lichamelijk onderzoek kan nodig zijn om een formele diagnose van obesitas te ondersteunen. Er zijn richtlijnen die artsen aanraden om een Edmonton Obesity Staging System (EOSS) uit te voeren, wat een maatstaf is voor de mentale, metabole en fysieke impact van obesitas.2 Dit kan je arts helpen het juiste behandelingsplan voor jou te vinden.
Het kan hierbij gaan om:
- Meten van gewicht, lengte en tailleomtrek
- Bloeddruk meten
- Beoordelen of je ziekten hebt die worden geassocieerd met obesitas (bijvoorbeeld diabetes, hoge bloeddruk, psychische aandoeningen, osteoartritis, ademhalingsziekte en andere)
- Controleren op obesitasgerelateerde huidproblemen zoals acanthosis nigricans (droge, donkere plekken op de huid die een teken kunnen zijn van insulineresistentie)7
Laboratoriumonderzoek
Tot slot, kunnen laboratoriumtests onderliggende tekenen en symptomen van obesitas identificeren.6 Afhankelijk van jouw situatie zal je arts bepaalde laboratoriumtests kiezen.
Laboratoriumtests kunnen het volgende beoordelen:6
- nuchtere bloedglucose (om je bloedsuikerspiegel te meten wanneer deze op zijn laagst is)
- cholesteroltest (inclusief totaal, HDL- en LDL-cholesterol, triglyceriden)
- urinezuur (een normaal afvalproduct dat door je nieren gaat en je lichaam via de urine verlaat)
- schildklierfunctie en endocriene evaluatie (om je hormoonspiegels te beoordelen)
- leverfunctie
- leveronderzoek (inclusief echografie of biopsie), indien niet-alcoholische leververvetting (NAFLD) of andere leverpathologie
- cardiovasculaire beoordeling
- slaaplaboratoriumonderzoek naar slaapapneu (wanneer je ademhaling in je slaap stopt en terug begint)
Verwachtingen en behandelingsmogelijkheden
Als je lijdt aan overgewicht of obesitas, ben je in het verleden misschien tegen vooroordelen over gewicht aangelopen of heb je stigmatiserende gesprekken gehad met een arts of zorgverlener.8,9 Dit komt omdat obesitas als ziekte een relatief nieuw gebied is voor wetenschappelijk onderzoek en ontwikkeling. Daardoor is obesitas als ziekte lange tijd niet begrepen door zowel de maatschappij als door zorgverleners.8,9 Momenteel wordt vooruitgang geboekt om de behandeling van obesitas tot een prioriteit te maken voor zorgteams over de hele wereld. Sommige landen hebben nu gespecialiseerde klinieken voor de behandeling van overgewicht en obesitas.
Wanneer je obesitas bespreekt met je arts, kan het zijn dat
hij/zij je verwachtingen en behandelingsmogelijkheden voor het
beheersen van obesitas wil bespreken.
Je kan met je arts je motivatie voor gewichtsbeheersing bespreken, eerdere pogingen die je hebt ondernomen om de symptomen van je aandoeningen te beheersen, de voordelen van duurzaam gewichtsverlies en mogelijke complicaties ten gevolge van obesitas.
Wat is de oorzaak van obesitas?
Heel simpel gezegd is het een gebrek aan evenwicht in energie, waarbij het aantal calorieën dat wordt ingenomen aanzienlijk hoger is dan de verbruikte calorieën. In werkelijkheid zijn de oorzaken van obesitas complex. Het gaat om een combinatie van genetische, omgevings- en gedragsfactoren.10 Als een mogelijke oorzaak wijst men op erfelijke eigenschappen die de metabole en gewichtsregulerende mechanismen in het lichaam verstoren. Je vindt hier meer informatie over de oorzaken van obesitas.
Om te weten te komen of je obesitas hebt en om professioneel advies in te winnen, is het belangrijk dat je met je arts of een obesitasspecialist praat. Door professionele hulp te zoeken, ben je beter voorbereid om je gewicht en symptomen van obesitas op een gezonde en duurzame manier te beheersen.
Referenties
- Wharton, S, Lau, D et al. Obesity in adults: a clinical practice guideline. Canadian Medical Association Journal. 2020; 192(31) 875-891
- Rueda-Clausen CF, Poddar M, Lear SA, Poirier P, Sharma AM. Canadian Adult Obesity Clinical Practice Guidelines: Assessment of People Living with Obesity. https://obesitycanada.ca/guidelines/assessment/. Laatst geraadpleegd: 22 november 2022
- Lopez-Jimenez F, Almahmeed W et al. Obesity and cardiovascular disease: mechanistic insights and management strategies. A joint position paper by the World Heart Federation and World Obesity Federation. Eur J Prev Cardiol. 2022; 0 1-20
- Obesity. NHS. https://nhs.co.uk/conditions/obesity. Laatst geraadpleegd: 22 november 2022
- Clemens EL et al. Diagnosing Obesity as a First Step to Weight Loss: An Observational Study. Obesity 28(12):2305-2309.
- Yumuk V et al. European Guidelines for Obesity Management in Adults. Obesity Facts 2015; 8(6):402-424.
- de Wit LM et al. Depressive and anxiety disorders and the association with obesity, physical, and social activities. Depression and anxiety 2010; 27(11):1057-1065
- Caterson, ID, Alfadda, AA et al. Gaps to bridge: Misalignment between perception, reality and actions in obesity. Diabetes Obes Metab 2019; 21: 1914-1924
- Kirk SFL, Ramos Salas X, Alberga AS, Russell-Mayhew S. Canadian Adult Obesity Clinical Practice Guidelines: Reducing Weight Bias in Obesity Management, Practice and Policy. Beschikbaar op: https://obesitycanada.ca/guidelines/weightbias. Laatst geraadpleegd: 22 november 2022
- Blüher M. Obesity: global epidemiology and pathogenesis. Nature Reviews Endocrinology 2019; 15:288–298
- World Health Organisation: A healthy lifestyle - WHO recommendations. https://www.who.int/europe/news-room/fact-sheets/item/a-healthy-lifestyle---who-recommendations Laatst geraadpleegd: March 2023
About obesity