- Gallup. Gallup Global Emotions 2019.
- American Psychological Association. How stress affects your health: https://www.apa.org/helpcenter/stress [Accessed July 2019].
- Stults-Kolehmainen MA & Sinha R. The Effects of Stress on Physical Activity and Exercise. Sports Medicine 2014; 44:81-121.
- Zellner DA et al. Food selection changes under stress. Physiology and Behavior 2006; 87(5):789-793.
- Valk ES, Savas M & Rossum E. Stress and Obesity: Are There More Susceptible Individuals? Current Obesity Reports 2018; 7:193–203.
- Forman E & Butryn M. Effective Weight Loss: An Acceptance-Based Behavioral Approach - Treatments That Work (Workbook Ed.). New York: Oxford University Press 2016.
- Harvard Mental Health Letter. Why stress causes people to overeat. https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/why-stress-causes-people-to-overeat [Accessed July 2019].
ความเครียดกับภาวะโรคอ้วน: ทําไมเราถึงชอบทานอาหารเวลามีความเครียด
เป็นเรื่องปกติที่จะรู้สึกเครียดเมื่อพบเจอกับสถานการณ์ที่ท้าทายในชีวิต และยังพบได้บ่อยมาก โดยแบบสํารวจทั่วโลกของ Gallup ในปี 2018 กล่าวว่า ร้อยละ 35 ของผู้คนใน 142 ประเทศพวกเขารู้สึกเครียดมากในแต่ละวัน ความเครียดนี้มักเกิดขึ้นในระยะสั้น เช่น ความกังวลเกี่ยวกับวันครบกําหนดส่งงานที่ใกล้จะมาถึง และยังเป็นแรงกระตุ้นเชิงบวกให้เราลงมือทำบางอย่าง
แต่ถ้าเรารู้สึกเครียดเป็นเวลานาน สุขภาพของเราอาจจะแย่ลง เรานอนหลับได้ไม่ดีและไม่ค่อยได้เคลื่อนไหวร่างกาย รูปแบบการบริโภคของเราก็เปลี่ยนไปเช่นกัน และเรามีความอยากรับประทานอาหารที่ไม่ดีต่อสุขภาพมากขึ้น ปฏิกิริยาที่เกิดจากความเครียดทั้งหมดมีบทบาทในการทําให้เรามีความเสี่ยงมากขึ้นที่จะเกิดภาวะโรคอ้วน
การรับประทานอาหารคือสิ่งบรรเทาความเครียด
ความเครียดเป็นส่วนหนึ่งของการตอบสนองแบบ “สู้หรือหนี” ของร่างกายของเรา ซึ่งช่วยให้เราอยู่รอดในสถานการณ์ที่เป็นอันตรายมานานหลายพันปี และปกติแล้วเราจะประสบการณ์แค่ในช่วงเวลาสั้นๆ เท่านั้น แต่ผู้คนในทุกวันนี้รู้สึกเครียดมากในแต่ละวันของพวกเขา ซึ่งทำให้ร่างกายตื่นตัวเพื่อตอบสนองกับความเครียดอย่างต่อเนื่อง
เมื่อเหตุการณ์นี้เกิดขึ้น
ระดับคอร์ติซอลซึ่งเป็นหนึ่งในฮอร์โมนหลักที่เกี่ยวข้องกับการตอบสนองต่อความเครียด
ของร่างกายก็จะเพิ่มขึ้น ผลประการหนึ่งของการมีระดับคอร์ติซอลที่เพิ่มขึ้นก็คือ ความรู้สึกอยากอาหารเพิ่มขึ้น ดังนั้น หากเรารู้สึกเครียดอยู่ตลอดเวลา เราก็มักจะรับประทานอาหารมากขึ้นเช่นกัน
และไม่ใช่แค่อาหารชนิดไหนก็ได้ที่เราเลือกที่จะรับประทานเวลาเราเครียด งานวิจัยแสดงชี้ให้เห็นว่าเมื่อเรารู้สึกเครียดก็จะอยากอาหารที่มีพลังงานสูงมากยิ่งขึ้น นี่อาจเป็นเพราะอาหารเหล่านี้ช่วยให้เรารู้สึกผ่อนคลายจากความเครียดลงได้ นี่คือเหตุผลว่าทําไมจึงเรียกว่า ‘การกินให้สบายใจ’
ดังนั้นความเครียดไม่เพียงแต่ทําให้เราอยากรับประทานอาหารมากขึ้นเท่านั้น แต่ยังเปลี่ยนประเภทของอาหารที่เราต้องการรับประทานอีกด้วย นี่จึงอธิบายว่าเหตุใดผู้ที่ใช้ชีวิตกับภาวะโรคอ้วนจึงมีแนวโน้มที่จะมีระดับคอร์ติซอลสูงกว่าปกติ นอกจากนี้ ความเครียดยังทําให้เรามีความเสี่ยงที่จะนอนหลับแย่ลง ดื่มแอลกอฮอล์มากขึ้น และเคลื่อนไหวน้อยลง ซึ่งทั้งหมดล้วนแต่เพิ่มความเสี่ยงต่อภาวะโรคอ้วน
การปฏิบัติตนเพื่อจัดการกับความเครียด
แล้วเราจะทําอะไรได้บ้าง มีวิธีต่าง ๆ มากมายที่ช่วยให้คุณจัดการกับสถานการณ์ตึงเครียด รวมถึงความรู้สึกเครียดได้ สําหรับแนวทางการจัดการความเครียดและการกินให้สบายใจ โปรดอ่านบทความเรื่อง Take care of yourself: 8 ways to manage stress - and weight (8 วิธีการดูแลตนเองในการจัดการความเครียดและน้ำหนัก)