“Matur og áfengi voru ekki vandamálið, þetta var mín flóttaleið”
Matreiðslumeistarinn og framleiðslustjórinn Rafn Heiðar Ingólfsson er
48 ára gamall og þekkir vel hvernig það er að lifa með offitu. Árið
2011 leitaði hann sér loks sérhæfðrar aðstoðar heilbrigðisstarfsfólks
og eftir að hafa fylgt þeirra ráðleggingum breyttist lífið til hins
betra. Í þessu viðtali segir Rafn frá æsku sinni, baráttunni við
offitu og alkóhólisma og vegferðinni í átt að betri andlegri og
líkamlegri heilsu.
Rafn Heiðar ólst upp á Fáskrúðsfirði hjá ungri einstæðri móður sem
bjó í foreldrahúsum og voru heimilisaðstæður oft á tíðum erfiðar vegna
drykkju og ofbeldis sem fylgdi oft í kjölfarið. Móðir Rafns var
iðulega á hinum ýmsu megrunarkúrum, vigtaði sig oft á dag og telur
hann líklegt að aðstæður í æsku hafi verið kveikjan að baráttu hans
við ofþyngd og alkóhólisma „Ég náði að deyfa slæmu tilfinningarnar með
því að neyta matar í miklu magni“.
„Mér fannst ég aldrei vera feitur sem barn. Ég var bara með
öðruvísi vaxtarlag, stórbeinóttur en ekkert endilega þyngri en aðrir
fannst mér. Á mínum unglingsárum man ég eftir að hafa farið í
mælingar og vigtanir á heilsugæslustöðinni. „Það var ekki fyrr en
þá sem ég sá að matarneyslan mín var stjórnlaus. Það var fyrst
þá sem hugur minn byrjaði að skapa þá hugsun að ég væri
matarfíkill. Mér fannst ég aldrei fá nóg“.
Matarfíknina frá æsku tók hann með inn í fullorðinsárin
,,Ég hreyfði mig mikið sem barn og það var mikill kraftur í mér en
það var ekki fyrr en ég fór að læra matreiðslu sem ég hætti allri
hreyfingu og gat alvarlega fóðrað fíknina“.
Í dag vinnur Rafn sem framleiðslustjóri og matreiðslumeistari, en
þegar Rafn hóf feril sinn í matargerð voru vinnudagarnir langir og
strangir. Hann segir að starfið hafa haft mikil áhrif á líf sitt og
sér hann eftir uppeldisárum barna sinna þar sem hann kveðst hafa verið
mest megnis fjarverandi vegna álags og mikillar vinnu.
„Það var mikið álag sem nemi og líka mikið álag í sjálfri vinnunni
sem hafði einnig áhrif á heilsuna. Maður þarf alltaf að smakka matinn
og ég upplifði það aldrei að vera svangur í vinnunni. Svo þegar ég kom
heim á kvöldin hélt ég áfram að borða“.
Sjálfur hefur hann prófað ýmsa megrunarkúra á lífsleiðinni og misst
mörg kíló sem komu þó jafnharðan aftur þar sem þetta voru aðeins skammtímalausnir.
Aðstoð frá fagaðilum var mikilvæg fyrir þyngdartap Rafns
Árið 2008 flytur Rafn ásamt þáverandi konu og fjórum börnum til
Danmerkur en á þeim tíma var hann á mjög slæmum stað andlega.
„Ég myndi klárlega lýsa sjálfum mér sem offitusjúklingi á þessum
tíma. Mér leið svo rosalega illa inni í mér en það var algjör
vendipunktur þegar mér var farið að líða þannig. Ég vildi finna
einhverja lausn á vandamálum mínum og taldi ofþyngdina vera eina
helstu ástæðuna fyrir þunglyndinu á sínum tíma“.
Það var ekki fyrr en Rafn leitaði sér aðstoðar hjá sérhæfðu
heilbrigðisstarfsfólki í Danmörku að líf hans fór að breytast til hins betra.
Deila
„Ég léttist um þó nokkuð mörg kíló og lífið breyttist til muna.
Ég gat loksins beygt mig niður, reimt skóna mína og allt varð
auðveldara. Mér byrjaði að líða betur og sjálfstraustið jókst
gríðarlega. Þetta var upphafið að einhverju yndislegu. Ég fann að ég
átti betra líf skilið“
Rafn kemst þó fljótt að því að hann fer úr einni fíkn í aðra, og þótt
að hann hafi náð tökum á þyngdinni þá missir hann tökin á drykkjunni.
Fer úr einni fíkn í aðra
Rafn segir að eftir að hann leitaði sér aðstoðar hjá
heilbrigðisstarfsfólki tóku við erfið ár þar sem hann byrjar að drekka
meira en hann var vanur og segir hann að í byrjun hafi hann ekki gert
sér grein fyrir hversu mikil áhrif drykkjan hafði á fjölskylduna.
„Ég tók ekki mark á þeirri hugsun að áfengi gæti verið orðið
vandamál. Áfengi hefur þau áhrif að þú heldur að allt annað sé
vandamál en áfengið sjálft. Fjölskyldan mín var farin að þvælast fyrir
mér vegna drykkju“. Og eftir að fjölskyldan flutti heim til Íslands,
varð ástandið enn verra fyrir Rafn.
Ári seinna var hann kominn á botninn í drykkju og drakk frá sér
fjölskylduna. „Það erfiðasta fyrir mig var að horfa á eftir börnunum
mínum sem gengu út um dyrnar ásamt mömmu sinni. Það var botninn og ég
var andlega og líkamlega kominn í þrot“.
Á þessum tíma ákveður hann að leita sér aðstoðar hjá vini sínum sem
er lögreglumaður og óvirkur alkóhólisti, og þarna tekur nýtt ferli
við. Rafn fer á AA fundi og nær að mynda tengsl við fólk sem hann
skildi og sem skildu hann. Lífið hans Rafns er allt öðruvísi í dag og
heldur hann nú upp á átta ára edrú-afmæli.
Nýtt líf tekur við
Þó að lífið hafi gjörbreyst eftir baráttu hans við offitu þá
breyttist það ekki til hins betra fyrr en hann varð edrú og lýsir hann
því sem upphafinu á nýju lífi.
Rafn segir að hann hafi fundið mikla gleði í hreyfingu og að
hreyfing hjálpi honum að stuðla að bæði andlegri og líkamlegri heilsu
hans. Hann hefur verið duglegur að stunda hlaup frá byrjun ársins 2018
þegar hann skráði sig í hlaupahóp Hauka fyrir byrjendur og var kosinn
nýliði ársins í nóvember sama ár „Þetta gaf mér blóð á tennurnar og ég
vildi bara vera besta útgáfan af sjálfum mér“.
Rafn segir að í dag sé hann sáttur við sjálfan sig og nýtur lífsins,
en hann elskar að fara út að borða með konunni sinni og njóta
samverustunda með börnunum og barnabörnum. Á kvöldin hugsar hann mjög
mikið um hvað hann hefur í dag og finnur fyrir miklu þakklæti.
Þótt að það sé erfitt, þá er mikilvægt að opna sig um fortíð sína
Rafn Heiðar segir ekki auðvelt að opna sig um fortíð sína en
markmiðið sé að aðstoða aðra í svipuðum sporum.
„Hvort sem þú átt við offitu- eða áfengisvandamál að stríða eða
hefur jafnvel alist upp við slæmar aðstæður, þá vil ég endilega að
rödd mín heyrist. Það er afar mikilvægt að tjá sig um þessa hluti.
Ég vil endilega gefa af mér og hjálpa öðrum ef ég get.“
Í lokin gefur Rafn því fólki ráð sem er að kljást við svipuð
vandamál og hann hefur verið í baráttu við. Hann segir að það
mikilvægasta sem hann hafi gert var að fá aðstoð frá fagfólki og ná
tökum á heilsu sinni.
,,Númer eitt, tvö og þrjú er að kafa dýpra inn á við til þess að
finna rót vandans, svo að sjálfsögðu að leita aðstoðar fagfólks.
Matur og áfengi voru ekki vandamálið, þetta var mín
flóttaleið“.
Carina Jørgensen: „Sálrænar orsakir ofþyngdar eru sá þáttur sem fólki yfirsést“
Carina Jørgensen er 47 ára og er frá Odsherred á Sjálandi. Carina hefur
menntun sem skrifstofumaður og læknaritari, á þrjár dætur og kærasta og
er virk í landssamtökunum um ofþyngd. Carina barðist í mörg ár við
sálrænar áskoranir, átröskun og ofþyngd, þangað til hún fékk þá hjálp
sem hún hafði þörf fyrir.
Við eigum að hætta að hafa áhyggjur af því hvað við ættum að kalla offitu
„Með offitu. Feit/-ur. Með ofþyngd. Vel nærð/-ur. Kröftug/-ur. Í
yfirstærð. Vel bólstruð/bólstraður. Óholl þyngd. Þetta eru bara nokkur
af þeim fjölmörgu lýsingum sem notaðar eru til að lýsa þyngd fólks.“
Það er alltaf erfitt að vera með ofþyngd, en þegar maður þarf að „halda
sig heima“ – og neyðist til að fara ekki út úr húsi – getur það verið
ennþá erfiðari barátta en áður.
The site you are entering is not the property of, nor managed by,
Novo Nordisk. Novo Nordisk assumes no responsibility for the content
of sites not managed by Novo Nordisk. Furthermore, Novo Nordisk is not
responsible for, nor does it have control over, the privacy policies
of these sites.